BIULETYN
NR 40 II/2012 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY
NR ISSN 1644-1923
OKRĘGOWY
BIULETYN INFORMACYJNY KUJAW I POMORZA, POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH OBRAZUJĄCY
DZIAŁALNOŚĆ LUDZI NIEWIDOMYCH I SŁABO WIDZĄCYCH
Biuletyn
Informacyjny „OKO” to bezpłatny kwartalnik informujący o działalności ludzi
niewidomych
i słabo widzących na terenie województwa kujawsko–pomorskiego
Redakcja A. Kruczkowski, R.
Olszewska, D. Tomaszewska-Szatten
e-mail:
biuletynoko@tlen.pl
Kolegium Redakcyjne ks. P. Buczkowski, J.
Henselek, J. Śledzikowska
Korekta L.
Mokańska
Wydawca Polski Związek
Niewidomych, Okręg Kujawsko-Pomorski
Al.
Powstańców Wlkp. 33, 85-090 Bydgoszcz, tel. 52 341 32 81
ul.
Konwiktorska 7/9, 00-216 Warszawa
Wersja brajlowska
Studio Tyflografiki TYFLOGRAF Marek Jakubowski
(opracowanie
i druk) Plac Przemysława
3/11, 62-005 Owińska
Wersja dźwiękowa realizacja akustyczna - J. Olszewski
czyta
- L. Mokańska
Redakcja
nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do skrótów,
adiustacji i redagowania nadesłanych tekstów. Wszystkie materiały
publikowane w kwartalniku „OKO” mogą być przedrukowywane wyłącznie za zgodą
redakcji. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam
i ogłoszeń.
Wydanie
Biuletynu Informacyjnego „OKO” jest dofinansowane ze środków PFRON w ramach 9
konkursu oraz ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z Programu
Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich
OFERTA REHABILITACYJNA OKRĘGU NA 2012
ROK
DOTYKIEM I SŁOWEM
MAJÓWKA Z LEONEM
KONKURS BIBLIOTEKI CENTRALNEJ PZN
WYGASŁ
PROGRAM „KOMPUTER DLA HOMERA”
HISTORIA NAJSTARSZEGO OŚRODKA DLA
NIEWIDOMYCH W POLSCE
JEDYNY TAKI PRZYSTANEK W MIEŚCIE
NIEWIDOME DZIECKO W RODZINIE cz. II
OZNACZENIA BRAJLOWSKIE KART DO GRY
PORADY PRAWNE - ABC TESTAMENTÓW
OKULARY FILTRUJĄCE CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIE
NVDA - INTERNET - CZYTANIE STRON WWW
MÓWIĄCE URZĄDZENIA CODZIENNEGO UŻYTKU
„NA ROZGRZEWKĘ I
FRASUNEK NAJLEPSZY DOMOWY TRUNEK”
OD
REDAKCJI
W czerwcu 2012 roku mija 10 lat od
wydania 1. numeru Biuletynu Informacyjnego „OKO”. Dziś czytacie Państwo 40.
numer naszego kwartalnika. Pierwszy numer tworzyła redakcja w składzie: J. Deja, R. Olszewska, H. Skonieczka, J. Śledzikowska. Skład
osobowy zespołu redakcyjnego, na przestrzeni lat ulegał zmianom. Poruszane były
różnorodne tematy, zmieniała się także szata graficzna.
Poniżej zamieszczamy słowo „Od
redakcji” z 1. numeru, aby przypomnieć Czytelnikom zamierzenia sprzed 10 lat,
które nadal są aktualne:
„Oddajemy dziś Państwu do rąk pierwszy numer naszego pisma. Już
w samej nazwie zawiera się wszystko to, co chcemy przekazać naszemu
Czytelnikowi, a więc przede wszystkim informacja, czyli „towar” dzisiaj
poszukiwany, chociaż znajdujący się podobno w nadmiarze.
Zamierzeniem naszym jest
wyłowić z „szumu informacyjnego” te sprawy, które dotyczą środowiska osób
niewidomych i słabo widzących. Zdajemy sobie sprawę, że wiele informacji i
faktów jest dostępnych w wydawnictwach
ogólnopolskich naszego Związku. Mamy jednak nadzieję, że nakład naszego
biuletynu (tysiąc sztuk), jak i sposób dystrybucji (poprzez koła Okręgu
Kujawsko-Pomorskiego), spowoduje, że to właśnie my będziemy głównym źródłem
wiedzy o sprawach naszego środowiska. Skromne ilościowo kolegium redakcyjne i
jego współpracownicy mają ambicję na stałe zagościć w świadomości naszych
czytelników, dlatego dzisiejszy układ „OKA” jest tylko naszą propozycją. (…)
Osobiście mam nadzieję,
że dzięki informacjom zawartym w tym, jak i w następnych wydaniach „OKA”,
rzadziej usłyszę na spotkaniach z członkami naszego Związku słowa: „A skąd ja
mam to wiedzieć?”
Mamy nadzieję, że
„OKO” spełnia nadal Państwa oczekiwanian i przybywać
nam będzie nowych Czytelników.
Redakcja
REHABILITACJA DZIECI
Informujemy, że z dniem 11 kwietnia
2012 r. zostaje wznowiona realizacja programu „POKAŻMY ŚWIAT NIEWIDOMEMU
DZIECKU”.
W 2012 roku celem realizowanego
zadania będzie zwiększenie dostępu do wielospecjalistycznej rehabilitacji u 30
niewidomych i słabo widzących dzieci w wieku 0-6 lat z województwa
kujawsko-pomorskiego. Zajęcia będą dostosowywane do indywidualnych potrzeb i
możliwości dziecka. W ramach programu proponujemy udział w indywidualnych
zajęciach rehabilitacyjnych prowadzonych w domu rodzinnym dziecka jak i w
naszej siedzibie przez doświadczonych specjalistów, przy aktywnej współpracy z
rodzicem. Dla 10 najbardziej potrzebujących dzieci i ich opiekunów
zorganizujemy 3-dniowe, bezpłatne szkolenie rehabilitacyjno-integracyjne w
Bydgoszczy. Działania realizowane w projekcie dofinansowane są przez Urząd
Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego ze środków PFRON w wysokości
40 000 zł.
Zainteresowanych rehabilitacją
dzieci niewidomych i słabo widzących w wieku 0-6 lat prosimy o kontakt pod
numerem 515 231 017.
REHABILITACJA
DOROSŁYCH
Z
radością informujemy, że decyzją Ministra Pracy i Polityki Społecznej nasz
Okręg otrzymał dotację z Programu
Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na działania zaplanowane w roku
2012 i 2013 w ramach projektu: „WSZYSCY RAZEM”.
W ramach projektu w 2012 roku
zostaną zrealizowane następujące działania:
I. Szkolenie z
zakresu gerontologii
12 osób niewidomych lub słabo
widzących (bez opiekunów)
w podeszłym wieku powyżej 60. roku życia zapraszamy na szkolenie w
dniach 20-23 sierpnia 2012 r.
Celem szkolenia jest pomoc
rehabilitacyjna - doskonalenie technik samodzielnego wykonywania czynności dnia
codziennego oraz poruszania się z przewodnikiem a także wskazanie sposobów
radzenia sobie z problemami wynikającymi z procesu starzenia przy uwzględnieniu
specyfiki inwalidztwa wzroku.
II. Szkolenie komputerowe
dla rodziców z dziećmi
Będzie to szkolenie dla 6 dzieci i 6
rodziców/opiekunów. Na szkolenie zapraszamy dzieci/uczniów z dysfunkcją wzroku
(wraz z rodzicami), które w 2011 roku otrzymały dofinansowanie na zakup sprzętu
komputerowego i specjalistycznego oprogramowania ze środków PFRON w ramach
programu „Komputer dla Homera”. Pragniemy wesprzeć ich w rozwiązaniu problemów
związanych z pobieraniem nauki: korzystaniem z podręczników (które są pisane
zbyt małą czcionką), czytaniem lektur, wyszukiwaniem informacji z różnorodnych
encyklopedii i słowników, pisaniem, a następnie odczytaniem swojego pisma itp.
Pragniemy przeszkolić uczestników z
obsługi komputera, skanera, programu przetwarzającego tekst na dźwięk itp., aby
ułatwić niepełnosprawnym uczniom edukację i wyrównać ich szanse w dostępie do
wiedzy w porównaniu z pełnosprawnymi rówieśnikami. Termin szkolenia 20-23
sierpnia 2012 r.
III. Warsztaty
pokoleniowe
Na warsztaty pokoleniowe
artystyczno-integracyjne zapraszamy łącznie 30 osób: 5 rodzin (z przedstawicielami
trzech pokoleń: niepełnosprawne wzrokowo dziecko + rodzic + dziadek lub babcia)
oraz 15 przedstawicieli Okręgowego Klubu Aktywności Twórczej i Kulturalnej
powyżej 50 rż. Udział w warsztatach pokoleniowych
pozwoli na relaks i oderwanie się od codziennych spraw, poprawi relacje między
członkami rodziny, a także pozwoli na wymianę doświadczeń między wszystkimi
uczestnikami warsztatów. Przedstawiciele Klubu OKATiK
podzielą się z innymi swoimi artystycznymi doświadczeniami i w trakcie
warsztatów zaprezentują swoje wytwory oraz pomogą rodzinom stworzyć drzewa
genealogiczne technikami, które najbardziej będą odpowiadały danej grupie
warsztatowej. Wierzymy, że wypracowanie wspólnych zainteresowań i wspólna
działalność twórcza umocnią wzajemne więzi, przyczynią się do zrozumienia przez
członków rodzin problemów, z jakimi spotykają się osoby z dysfunkcją wzroku,
ale także uświadomi ich potrzeby i możliwości. Uczestnicy warsztatów poznają
ciekawe sposoby na wspólne rodzinne spędzanie czasu wolnego.
Termin warsztatów 20-23 sierpnia
2012 r.
W/w szkolenia i warsztaty
odbędą się w Ośrodku „Homer” w
Bydgoszczy, uczestnicy nie ponoszą żadnej odpłatności za udział w proponowanych
działaniach. Po zajęciach będą mogli przyjemnie i aktywnie spędzić wolny czas
podczas prowadzonych specjalnie dla nich przez naszego partnera - Klub Sportowy
Niewidomych „Łuczniczka” pokazów i
ćwiczeń
IV. SZKOLENIA
KOMPUTEROWE.
Zorganizowany zostanie cykl szkoleń
komputerowych dla osób po 50 rż. Przeszkolonych
zostanie łącznie 8 osób. Zajęcia będą prowadzone w dwóch grupach: jeden
instruktor będzie pracował z 6 osobami słabo widzącymi, natomiast drugi - z 2
osobami całkowicie niewidomymi.
Uczestnicy wezmą udział w 3 zjazdach, trwających po 3 dni, w trakcie
których zrealizowanych będzie po 18 godzin szkoleniowych.
Program szkolenia obejmuje podstawy
obsługi komputera ze specjalistycznym oprogramowaniem i oprzyrządowaniem
dostosowanym do potrzeb osób z dysfunkcją wzroku. Uczestnicy poznają zasady
korzystania z Internetu, wysyłania i odbierania poczty elektronicznej, sporządzania pism, obsługi drukarki,
adresowania kopert i innych technik biurowych.
Szkolenie odbędzie się w Bydgoszczy
– uczestnicy będą mieli zapewnione zakwaterowanie i wyżywienie w ORiS „Homer”,
zajęcia komputerowe prowadzone będą w naszym punkcie rehabilitacyjnym przy ul.
Krasińskiego 3a. Uczestnicy nie ponoszą żadnej odpłatności i są zobowiązani
uczestniczyć we wszystkich 3 zjazdach szkoleniowych.
Terminy zjazdów:
24-27 września, 15-18 października, 28-31 października.
V. SZKOLENIE Z
OBSŁUGI INTERNETU
Zorganizujemy cykl szkoleń z zakresu
korzystania z Internetu dla 60 osób w wieku powyżej 50 lat, które otrzymają
łącze internetowe w ramach projektu Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Kujawsko-Pomorskiego „Okno na świat”. Będą to
trzydniowe szkolenia (w 2 grupach po 6 osób). Na szkolenia zostaną
zakwalifikowane osoby, które do tej pory nie posiadały dostępu do Internetu i
potrzebują wsparcia w zakresie wyszukiwania i pobierania informacji z sieci
internetowej przy zastosowaniu specjalistycznego programu udźwiękawiającego lub
powiększającego. W programie szkoleń, w zależności od potrzeb i oczekiwań
uczestników, zaplanowano zagadnienia z zakresu: bankowości elektronicznej,
korzystania z zasobów biblioteki książki mówionej, dokonywania zakupów przez Internet itp. Uczestnicy będą
szkoleni na własnym sprzęcie komputerowym. Planowany termin szkolenia pierwszej
grupy 10-13 grudnia 2012 r.
Chętnych do udziału w powyższych
szkoleniach prosimy o zgłoszenie się do Koła Powiatowego PZN. Pierwszeństwo
mają osoby, które jeszcze nie uczestniczyły w tego typu działaniach. Wszystkich
zakwalifikowanych powiadomimy pisemnie o terminie przyjazdu i warunkach
szkolenia i pobytu.
W
kwietniu rozpoczęliśmy realizację 3-letniego projektu „W DOBREJ KONDYCJI” współfinansowanego
ze środków Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Zadanie ma na celu promowanie
zdrowego stylu życia wśród osób niewidomych i słabo widzących. Cel ten będziemy
realizować poprzez organizowanie systematycznych spotkań dla osób chorujących
na cukrzycę, spotkań dla osób nowo ociemniałych oraz wszystkich
zainteresowanych, którym oprócz spotkań ze specjalistami, tematycznych
pogadanek, zaproponujemy także wspólną gimnastykę i spacery. Będziemy zachęcać
do uprawiania sportu w dyscyplinach dostępnych osobom z niepełnosprawnością
wzroku. W trakcie spotkań będziemy demonstrować drobny sprzęt rehabilitacyjny,
ułatwiający samodzielne, niezależne poruszanie się i wykonywanie czynności dnia
codziennego np.: przygotowywanie odpowiednio zbilansowanych posiłków,
przechowywanie żywności, obróbkę termiczną itp.
Do udziału w systematycznych
spotkaniach zachęcamy osoby starsze i z dodatkowymi schorzeniami np.
niewidomych diabetyków, którzy ze względu na stan zdrowia powinni szczególnie
podejmować działania zapobiegające powikłaniom i pogarszaniu się zdrowia.
Każdego roku zorganizujemy 6
cyklicznych spotkań. Informacje o dokładnych terminach i miejscu spotkań
zamieszczać będziemy na stronie internetowej okręgu www.kujawskopomorski.pzn.org.pl
w zakładce: Aktualności.
W ramach projektu „NASZE CENTRUM”
dofinansowanego ze środków PFRON oferujemy Państwu poradnictwo psychologiczne,
prawne oraz rehabilitację wzroku. Zainteresowanych prosimy o kontakt pod nr
tel. 52 341-32-81.
Opracowanie:
dział rehabilitacji
PZN Bydgoszcz
To program dofinansowany przez Urząd Miasta
Bydgoszczy, realizowany przez Okręgowy Klub Aktywności Twórczej i Kulturalnej „OKATiK” przy Polskim Związku Niewidomych. Klub „OKATiK”, który działa już piąty rok, zrzesza osoby
niewidome i słabo widzące uzdolnione artystycznie z terenu całego województwa
kujawsko-pomorskiego. Wśród jego członków są osoby piszące, malujące
i muzykujące o różnym stopniu zaangażowania: od profesjonalnych muzyków,
członków Związku Literatów, po prawdziwych amatorów.
W Roku Leona Wyczółkowskiego chcemy ich zapoznać
bliżej z sylwetką tego artysty. Program „Niewidomi u Leona” rozpoczęliśmy 12
kwietnia
ogłoszeniem konkursu literacko-plastycznego i pokazem filmu o Leonie
Wyczółkowskim „Leon: wrażliwy zawodowiec”, który omówił i „opisał słowem”
osobom całkowicie niewidomym bydgoski plastyk Waldemar Zyśk.
Planujemy również cykl spotkań
edukacyjno-integracyjnych tematycznie związanych z Leonem Wyczółkowskim.
Pierwsze dwa mamy już za sobą: 25 kwietnia w urodziny artysty i 10 maja
„Dotykiem i słowem majówka z Leonem”, podczas którego zwiedziliśmy dom
Wyczółkowskiego. W czerwcu planujemy wycieczkę „Śladami Leona Wyczółkowskiego”
do miejsc z nim związanych i rezerwatu cisów. Czeka nas jeszcze wiele miłych
niespodzianek. Program planujemy zakończyć i podsumować 15 października 2012
w święto niewidomych - Międzynarodowy Dzień Białej Laski
koordynator
programu
prezes
Klubu „OKATiK”
Helena
Skonieczka (tel. 693 551 356 )
Jesteśmy
już po kolejnym spotkaniu w ramach programu „Niewidomi u Leona”. Tym razem
zorganizowaliśmy zwiedzanie Domu Leona Wyczółkowskiego w Muzeum
Okręgowym w Bydgoszczy, w którym uczestniczyła grupa 25 osób. Kierownik
tego działu Ewa Sekuła–Tauer oprowadziła nas po zbiorach i w formie „lekcji
edukacyjnej” opowiedziała o życiu i twórczości Leona Wyczółkowskiego.
Zainteresowanie było ogromne. Wszyscy byli zasłuchani w barwne opowieści i
opisy prezentowanych obrazów. Przekroczyliśmy limit czasu, aż szkoda było
kończyć przygotowaną prezentację dla tak zasłuchanej publiczności. Zwiedzanie
pomieszczeń dotykiem było nieco utrudnione ze względu na dość liczną grupę.
Miejskie Centrum Kultury przygotowuje film relacjonujący nasz program. Ekipa, która próbowała sfilmować nasze
zwiedzanie – oglądanie dotykiem i słowem obrazów, miała mocno utrudnione
zadanie.
To
jeszcze nie koniec, jak przystało na majówkę, dalsze spotkanie odbyło się na
dworze. W przepięknej scenerii Wyspy Młyńskiej, pod rozłożystym, kwitnącym
kasztanem przygotowano dla nas krzesełka i stoliki, gdzie mogliśmy napić się
kawy, podzielić się wrażeniami i dalszymi planami. Dom Leona Wyczółkowskiego,
jak i cała ekipa pracujących tam ludzi, okazali się bardzo gościnni. W
spotkaniu, jak zwykle, uczestniczyli członkowie naszego klubu nie tylko z
Bydgoszczy, ale również z Tucholi, Wąbrzeźna i Inowrocławia. Towarzyszył nam
pan Waldemar Zyśk – bydgoski plastyk, który był z
nami na rozpoczęcie programu „Niewidomi u Leona” (12 kwietnia). Rozłożył
sztalugi i malował Bydgoską Wenecję służąc radą i fachowymi instrukcjami naszym
plastykom. Zainteresowanie było duże i również z przyjemnością skorzystaliśmy z
tych plenerowych warsztatów. Na zakończenie każdy uczestnik dostał kartkę z
autoportretem Leona Wyczółkowskiego i z pamiątkowym stemplem Muzeum w
Bydgoszczy
To spotkanie pozostanie na długo w
naszej pamięci. Dzięki prezentacji zapoznaliśmy się z mnóstwem informacji i
ciekawostek o życiu i twórczości artysty, jego związkach z naszym regionem. Dla
naszego środowiska to bardzo ważne, że szczegółowo opisano wystrój wnętrz,
przedmiotów, które znajdowały się w muzeum. Mogliśmy z bliska przyjrzeć się
obrazom, niektóre dotknąć a także poczuć magię pracy twórczej w
zaaranżowanej pracowni mistrza. Równie
cenne były barwne opowieści pana
Waldemara Zyśka, który wtrącając zabawne anegdoty, dzielił się z nami swoją
bogatą wiedzą na temat tego wybitnego malarza i grafika. Okazało się, że Leon
Wyczółkowski jest bliski naszemu
środowisku, ponieważ także zmagał się z dolegliwościami wzroku, cierpiąc na
uszkodzenie słoneczne dna oka. Jestem przekonana, że ta wycieczka stanie się
dla uczestników OKATiKa inspiracją do dalszej
twórczości. Cieszymy się, że dopisała pogoda i po obejrzeniu wnętrz mogliśmy
rozgościć się w plenerze przed
,,dworkiem” artysty.
Dziękujemy organizatorom za to
pouczające spotkanie.
Marlena
Lewandowska
Biblioteka Centralna PZN ogłasza
konkurs dla dorosłych „Jaka, według Ciebie, powinna być biblioteka dla
niewidomych?".
W konkursie mogą wziąć udział
wyłącznie osoby z niepełnosprawnością wzroku. Konkurs polega na złożeniu pracy
pisemnej na ww. temat. Forma literacka
pracy jest dowolna. Biblioteka przyjmuje prace w wersji elektronicznej i na
papierze (czarny druk lub brajl).
Prace
należy wysyłać pod adres:
Biblioteka
Centralna PZN
ul.
Konwiktorska 7
00-216
Warszawa
lub
email:biblioteka@bcpzn.pl
z
dopiskiem:
Konkurs
BC PZN 2012
Zgłoszenia przyjmowane będą do dnia 07.09.2012 r. (w przypadku
listów decyduje data stempla pocztowego). Prace oceni powołane przez dyrektora
BC jury. Za najlepsze prace
przewidziano nagrody pieniężne.
Rozstrzygnięcie konkursu odbędzie
się 15.10.2012 r. w trakcie konferencji Biblioteki Centralnej PZN.
Regulamin konkursu dostępny na
stronie internetowej www.biblioteka-pzn.org.pl/konkurs
źródło: www.pzn.org.pl
Od 2012 roku dofinansowanie na zakup
sprzętu komputerowego osoby z dysfunkcją wzroku mogą otrzymać w ramach innego
programu.
W dniu 28 marca 2012 roku Rada
Nadzorcza PFRON zatwierdziła do realizacji pilotażowy program „Aktywny
samorząd”, który przewiduje powierzenie samorządom powiatowym realizacji
programu adresowanego do indywidualnych osób niepełnosprawnych.
Obszary programu, które
będą realizowane w 2012 roku:
a)
obszar A – pomoc w zakupie i
montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu,
b)
obszar B1 – pomoc w zakupie specjalistycznego
sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem,
c)
obszar B2 – pomoc w zakupie urządzeń
lektorskich,
d)
obszar B3 – pomoc w zakupie
urządzeń brajlowskich,
e)
obszar B4 – dofinansowanie
szkoleń w zakresie obsługi nabytego w ramach programu sprzętu
komputerowego i oprogramowania lub urządzeń lektorskich albo brajlowskich,
f)
obszar C – pomoc w zakupie
wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym,
g)
obszar D – pomoc w
utrzymaniu sprawności technicznej posiadanego wózka inwalidzkiego o napędzie
elektrycznym,
h)
obszar E – pomoc w uzyskaniu
prawa jazdy kategorii B,
i)
obszar
F – pomoc w utrzymaniu
aktywności zawodowej poprzez zapewnienie opieki dla osoby zależnej.
Obszary programu skierowane do osób
z niepełnosprawnością wzroku, maksymalne kwoty dofinansowania ze środków PFRON oraz
procentowy udział własny:
a)
obszar B1 – pomoc w zakupie specjalistycznego
sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem – dofinansowanie do 5.000 zł, udział własny – 10% ceny brutto zakupu,
b)
obszar B2 – pomoc w zakupie urządzeń
lektorskich - dofinansowanie do 5.000
zł, udział własny – 10% ceny
brutto zakupu,
c)
obszar B3 – pomoc w zakupie urządzeń
brajlowskich - dofinansowanie do
12.000 zł, udział własny 5%
ceny brutto zakupu,
d)
obszar B4 – dofinansowanie
szkoleń w zakresie obsługi nabytego w ramach programu sprzętu
komputerowego i oprogramowania lub urządzeń lektorskich albo brajlowskich:
·
dla osoby głuchoniewidomej – dofinansowanie do 1.500 zł,
·
dla pozostałych adresatów obszaru – dofinansowanie do 1.000 zł,
e)
obszar
F –
pomoc w utrzymaniu aktywności zawodowej poprzez zapewnienie opieki dla osoby
zależnej (np. dziecka) - dofinansowanie do 200 zł miesięcznie, jednak nie więcej
niż 2.200 zł w ciągu roku – za każde dziecko wnioskodawcy przebywające
w żłobku lub przedszkolu, udział własny - 15% kosztów
tej opłaty.
Środki stanowiące udział własny
wnioskodawcy nie mogą pochodzić ze środków PFRON.
Adresatem programu może być osoba
niepełnosprawna, która w przypadku:
Zgodnie
z zaleceniami PFRON w 2012
roku preferowane są wnioski dotyczące:
a) osób
niepełnosprawnych, które studiują lub uczą się w szkołach ponadgimnazjalnych,
b) osób
niepełnosprawnych, aktywnych
zawodowo,
c)
mieszkańców obszarów wiejskich.
Dofinansowanie będzie następowało na
pisemny wniosek osoby niepełnosprawnej. Wniosek będzie można złożyć do
jednostki organizacyjnej samorządu powiatowego, właściwego dla miejsca
zamieszkania wnioskodawcy (PCPR i
MOPS).
Przyjmowanie wniosków będzie
następowało w trybie ciągłym, jednak nie później niż do dnia 30 września danego
roku realizacji programu.
źródło: www.pfron.org.pl
„Zajrzyjmy
do domowego archiwum”
Specjalny Ośrodek
Szkolno-Wychowawczy nr 1 dla Dzieci i Młodzieży Słabo Widzącej i Niewidomej im.
L. Braille’a w Bydgoszczy jest najstarszą placówką w Polsce zajmującą się
kształceniem osób niewidomych. Jej początki sięgają dziewiętnastego wieku.
Teraz poszukuje pamiątek związanych ze swoją historią.
W
tym roku placówka obchodzi 140. urodziny.
- Ta
wyjątkowa okazja stała się dla nas punktem wyjścia do utworzenia izby pamięci –
mówi Jacek Knychała, nauczyciel języka niemieckiego i
tyflopedagog w Ośrodku im. Braille’a. – Znajdzie się
ona w nowym budynku dydaktycznym, który niedługo zostanie oddany do użytku.
Chcielibyśmy, aby izba stanowiła wizytówkę placówki
i wskazywała na 140-letnią obecność szkoły w historii miasta i regionu.
Od
sześciu klas do matury
Aż
trudno uwierzyć, że ośrodek tak dawno pojawił się na mapie województwa. Jego
początki sięgają roku 1872. Był to wówczas Prowincjonalny Zakład dla
Niewidomych, a uczyły się tu dzieci z Pomorza, Wielkopolski, a nawet Śląska.
Szkoła liczyła wtedy sześć klas. Niewidomi byli kształceni w kilku zawodach:
organisty, stroiciela instrumentów muzycznych, szczotkarza, drukarza i
masażysty. Co ważne, funkcjonowało tu także schronisko dla niewidomych. Dawało
ono pracę absolwentom ośrodka.
Początek XX wieku był dla placówki
dobrym okresem. Wtedy została ona rozbudowana i warunki znacznie się
polepszyły. Podłączono wodę, gaz, centralne ogrzewanie i telefon. Przybyły
kolejne dwie klasy, odnowiono aulę i wyposażoną ją w nowe organy. W 1920 roku
ośrodek był już siedmioklasową szkołą. Przybyło zawodów, w których mogli
kształcić się niewidomi. Tak było do wybuchu wojny.
Placówka zaczęła działać na nowo w
1949 roku jako Państwowy Zakład Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych. W 1960 roku
powstała tutaj Szkoła Podstawowa nr 53 i Zasadnicza Szkoła Zawodowa. Później
powołano technikum, liceum zawodowe, a w latach dziewięćdziesiątych – liceum
ogólnokształcące i gimnazjum. Dziś działa też szkoła policealna.
Choć
ośrodek kojarzony jest przede wszystkim z kształceniem osób niewidomych, uczą
się tu również dzieci i młodzież głuchoniewidome. Bydgoska placówka była
pierwszą w Polsce, która zajęła się nauczaniem takich osób.
Cenne
eksponaty
- Absolwenci ośrodka rozsiani są po
całej Polsce. Liczymy na ich pomoc w tworzeniu izby pamięci. Prosimy również o
wsparcie mieszkańców Bydgoszczy i regionu – podkreśla Jacek Knychała.
Izba pamięci ma składać się z trzech
części. – Jedną z nich stanowić będzie ekspozycja stała, związana bezpośrednio
z historią i tradycją placówki – wyjaśnia Jacek Knychała.
– Zamierzamy pokazać na niej m.in. zdjęcia, archiwalia, księgi, jak również
cenne ponadstuletnie mapy dla niewidomych, maszyny
brajlowskie z ówczesnej epoki oraz inne historyczne eksponaty.
Osoby, które mają w swoich
domowych archiwach pamiątki związane z Ośrodkiem im. Braille’a, mogą
kontaktować się z placówką pod numerem tel. 52 322-17-87
(EA)
Źródło:
Gazeta Pomorska 5 kwietnia 2012 Album
Bydgoski,
Artykuł został
przedrukowany za zgodą redaktora naczelnego Gazety Pomorskiej.
Przystanek autobusowy linii 52 przy
ul. Markwarta (tuż za skrzyżowaniem z ulicą 3
Maja) w Bydgoszczy, pod koniec kwietnia zmienił znacząco swój wygląd.
Zmodernizowano go tak, by służył osobom niewidomym i słabo widzącym,
zwiększając bezpieczeństwo pieszych
poruszających się w okolicach Ośrodka im. Braille’a.
Pas doprowadzający do przejścia przez ulicę Markwarta ułożono na całej szerokości chodnika, a
umiejscowiono w połowie szerokości przejścia. Taki sam pas poprowadzono od
przejścia wzdłuż zatoczki aż do wysepki oczekiwania na autobus oraz oznaczono
nim miejsce początku przystanku (poprowadzono go przez całą szerokość
chodnika).
Zamiast tradycyjnego betonowego
wykończenia przystanku zamontowano
biały, zaokrąglony krawężnik ze specjalnej masy. Dzięki temu wejście do niskopodłogowego
autobusu znajduje się prawie na wysokości krawędzi przystanku.
Bezpieczną odległość od krawędzi przystanku
wyznacza pas o wyżłobieniu (reliefowy), doprowadzający do wysepki oczekiwania
na autobus. Oznaczenie przystanku jest także bardzo czytelne dla osób
słabo widzących. Jego obszar jest bowiem wyznaczony kostką o kolorze
granatowym, wyraźnie odróżniającym się od otoczenia oraz żółtych kostek
reliefowych.
Przed przejściami dla pieszych (skrzyżowanie
ulic 3 Maja, Markwarta, Krasińskiego) zamontowano
pasy ostrzegawcze, wykonane również z żółtej kostki tym razem ze „ściętymi
kopułkami”, których kształt i rozstaw jest łatwo wyczuwalny białą laską i
stopami. Odległość tego pasa umiejscowiona jest w przedziale 50-60 cm od
krawężnika jezdni.
„Takie
wzorcowe rozwiązanie zagwarantuje niewidomym i słabo widzącym bezpieczeństwo w
ruchu ulicznym oraz przyczyni się do zwiększenia ich samodzielności w
poruszaniu się w przestrzeni miejskiej” - mówi Justyna Kranc – instruktor
orientacji przestrzennej z Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1 im. L. Braille’a.
„Materiał użyty do oznaczeń odpowiada najwyższym europejskim normom, jest
trwały i łatwo wyczuwalny stopami i za pomocą białej laski. Wierzymy, że takie modelowe rozwiązania pojawiać się będą
w kolejnych miejscach naszego miasta. Korzystać z przystanku będą mogli nasi
uczniowie oraz mieszkańcy miasta.”
„Realizacja tego przedsięwzięcia możliwa była
dzięki współpracy pracowników Ośrodka Braille’a oraz ZDMiKP
w Bydgoszczy, a w szczególności dzięki osobistemu zaangażowaniu i zrozumieniu
pracowników Wydziału Inżynierii Ruchu pana Jacka Bartkowiaka i pani Doroty
Boroń” - mówi Małgorzata Szczepanek – dyrektor placówki oświatowej. „Wierzymy,
że wspólnym owocem naszych dalszych działań będzie stworzenie przestrzeni
miejskiej w pełni przyjaznej i bezpiecznej dla osób z dysfunkcją wzroku.”
Jak czytamy na stronie www.bydgoszcz.pl: „Pasy z żółtej kostki
pojawią się na nowo budowanych przystankach, m.in. wzdłuż powstającej trasy
tramwajowej do dworca kolejowego. Ponadto sukcesywnie budowane będą na już
istniejących przystankach przy okazji wymiany nawierzchni.”
Osoby zainteresowane poruszonym tematem mogą
kontaktować się z panią Justyną Kranc pod adresem e-mailowym
Renata
Olszewska
Cieszymy się niezmiernie z pierwszego
profesjonalnie przystosowanego przystanku komunikacji miejskiej w Bydgoszczy, o
którym mowa w powyższym materiale. Radość jest tym większa, że jest to
uwieńczeniem wieloletnich działań Okręgu Kujawsko-Pomorskiego PZN w tworzeniu
takich wzorców. Nasze współdziałanie z Urzędem Marszałkowskim i Zarządem Dróg
Wojewódzkich doprowadziło do stworzenia standardu przystosowania infrastruktury
na drogach naszego województwa dla osób niewidomych. Wielokrotne spotkania z
decydentami Zarządu Dróg Miejskich pozwoliły też na otwartość na nasze potrzeby
w realizacji przystosowania wielu miejsc w Bydgoszczy dla niewidomych.
Przekazanie osobom, o których mowa w artykule, naszych opracowań oraz wyników
prac naukowych dotyczących np. udźwiękowienia przejść dla pieszych, pozwoliło
na opracowanie wewnętrznych standardów w bydgoskim ZDMiK,
dotyczących ułatwień komunikacyjnych dla naszej grupy dysfunkcyjnej. Jesteśmy
też w kontakcie z firmą, która wykonała przystosowanie przystanku na ul. Markwarta i wymieniamy opinie o jakości materiałów i
technicznych problemach.
Gratulujemy sukcesu grupie z
zespołu dyr. SOSW Małgorzaty Szczepanek
i wierzymy, że nasze działania ułatwią im pracę na rzecz tworzenia przestrzeni
miejskiej przyjaznej niewidomym.
Jerzy Deja
ALEKSANDRÓW
KUJAWSKI
Zarząd koła w lipcu organizuje
3-dniową wycieczkę do Torunia, dzięki pozyskanemu dofinansowaniu z PCPR i
zaangażowaniu środków własnych. Osoby zainteresowane bliższe informacje
uzyskają w siedzibie koła.
Wanda Skrzypińska
BRODNICA
Zarząd koła ściśle współpracuje z
bratnimi kołami. Na zaproszenie ZK w Golubiu Dobrzyniu, 9 maja 14-osobowa grupa
uczestniczyła w pielgrzymce do Obór. Dzięki
otrzymanemu dofinansowaniu z PCPR, zorganizowane zostaną dwie 40-osobowe wycieczki: 29 maja do Łowicza
i Nieborowa oraz 26 lipca do Grudziądza. Po drodze zwiedzone zostaną zabytki
Jabłonowa Zamku,
a także Rywałd i Radzyń Chełmiński.
Sławomir
Domański
BYDGOSZCZ
Działania koła, wbrew prognozom, są
imponujące. Pod koniec marca odbył się konkurs recytatorski „Broniewski jakiego
nie znamy”, w którym udział wzięło 20 osób. Byli to głównie ludzie młodzi, a
szkoda, że z zaproszeń nie skorzystali
ani jako recytatorzy, ani jako słuchacze, nasi starsi członkowie. Zwyciężczynią
została Katarzyna Olesińska ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1
im. L. Braille’a w Bydgoszczy.
Otrzymane dofinansowanie z MOPS-u
pozwoliło na zorganizowanie 2 imprez w maju. Były to turnusy rehabilitacyjne w
Ustce.
Byliśmy również współorganizatorami
tradycyjnej majówki w ogrodach parafii św. Antoniego z Padwy, o której zawsze
pamięta nasz duszpasterz ks. Piotr Buczkowski. W czerwcu organizujemy 7-dniową
wycieczkę integracyjną dla 50 osób do Jastarni, a pod koniec czerwca, 30
naszych dzieciaków wraz z opiekunami pojedzie na 1-dniową wycieczkę do Biskupina, gdzie czeka ich wiele atrakcji.
Krystyna
Skiera
CHEŁMNO
Zarząd koła w III kwartale br. organizuje wycieczkę
do Inowrocławia, natomiast w październiku planowane jest uroczyste spotkanie z
okazji Dnia Białej Laski.
Barbara
Knoppek
GOLUB-DOBRZYŃ
Prężnie działające koło w
Gołubiu-Dobrzyniu w III kwartale planuje:
- rajd
pieszy po okolicy, który zakończy biesiada przy grillu,
-
realizowany będzie unijny projekt „Poznaj siebie 3”,
- we
wrześniu odbędzie się dla 60 osób impreza integracyjna promująca zdrowy styl
życia, dofinansowana w kwocie 2.400 zł przez Burmistrza Miasta w ramach
ogłoszonego konkursu „Ochrona i promocja zdrowia”,
- grupowe
wyjście do miejscowego Domu Kultury m.in. na projekcje filmowe,
- aktywne
prowadzenie działalności świetlicowej.
Z innych wydarzeń należy wspomnieć o
odbytej 9 maja pielgrzymce do Sanktuarium Maryjnego w Oborach, przy licznym
udziale zaproszonych gości z kół w Bydgoszczy, Brodnicy, Inowrocławiu, Rypinie,
Wąbrzeźnie i Żninie.
Elżbieta
Zapiór
GRUDZIĄDZ
Zarząd koła, w ramach podpisanych
umów, otrzymał na działalność głównie rehabilitacyjną ok. 30 tys. zł ze środków
PFRON za pośrednictwem Starostwa Powiatowego. Poza całorocznymi podstawowymi
zadaniami, w które włączony jest cały Zarząd planowane są:
- 28.05
do 03.6 br. wycieczka do Ustronia Morskiego,
- 8 do
21.09. turnus rehabilitacyjny w Darłówku.
Ponieważ 18 maja Zarząd Koła powołał
Sekcję Sportową w składzie: R. Niedziałkowski, A. Górczyński, B. Sossna, prowadzone będą zajęcia z zakresu szachów,
warcabów, brydża, a w połowie czerwca 8 osób skorzysta z kursu nordic walking.
Należy wspomnieć o odbytym 18
maja w Ośrodku Czytelnictwa dla Osób
Niepełnosprawnych koncercie grupy dzieci
- uczestników zajęć z muzykoterapii.
16 czerwca odbędzie się piknik z
16-tką, na którym zostanie podsumowana akcja „Góry złotych serc”, a pozyskane
środki uczniowie i dyrekcja szkoły
przeznaczą na zakup maszyny brajlowskiej dla naszego koła. Ma ona służyć
nauczaniu pisma brajla. Dziękujemy za ogromne zaangażowanie w to dzieło
dyrekcji, nauczycielom i młodzieży SP nr
16.
16 sierpnia gościć będziemy członków
OKATiK.
1 września odbędzie się festyn nad
Jeziorem Rudnickim, którego organizatorami są
Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych przy prezydencie m. Grudziądz
i Miejski Wydział Spraw Społecznych.
Natomiast w październiku
przewidziana jest konferencja pt. „Niewidomi są wśród nas” z udziałem
zaproszonych władz powiatu, miasta, sponsorów i instytucji współpracujących z
ZK.
Krystyna
Kaczorowska
Redakcja gratuluje działaczom tak szerokiej działalności na rzecz wszystkich grup członków.
INOWROCŁAW
Imponująco wyglądają zaplanowane
przez ZK działania, których realizacja możliwa jest dzięki otrzymanym dotacjom
(ok. 20 tys. zł) z PCPR, Urzędu Miasta. Uzyskano dofinansowanie na wycieczki –
do Rogowa (dla dzieci)
i 7-dniową do Zakopanego. 25 sierpnia odbędzie się spotkanie integracyjne.
Planowane są turnusy rehabilitacyjne:
- 30.06
do 13.07 dla dzieci do Sianożęt,
- 1.09 do
14.09 dla dorosłych do Ustki.
Planowane spotkania diabetyków i
„Pogodnej jesieni” odbędą się w drugiej połowie lipca, ponieważ od 1 do 15
lipca koło jest nieczynne.
Ryszard
Grześkowiak
LIPNO
Ciekawie zapowiadają się działania
lipnowskiego zarządu koła:
- 26
lipca o godz.16 odbędzie się w Domu Kultury w Skępem spotkanie z poetką Jadwigą Kretkowską,
- 27
lipca od godz.10 wszyscy członkowie
spotkają się na 12. pikniku integracyjnym w Skępem w ośrodku Jawor.
Przedsięwzięciu temu patronuje burmistrz p. Andrzej Gatyński.
27 września o godz.10 w Domu Kultury w Lipnie zaplanowane
są obchody Dnia Białej Laski.Zainteresowanych
udziałem w imprezach członków prosimy o kontakt z
zarządem koła.
Krzysztof
Suchocki
NAKŁO
Wzorem lat ubiegłych ZK organizuje
wycieczkę turystyczno-krajoznawczą, tym razem do Łeby w terminie 20-22
sierpnia. Program jest bardzo ciekawy, przewidziano zwiedzanie Słowińskiego
Parku Narodowego - ruchomych wydm, latarni
morskiej w Stilo. Oczywiście będzie wspólne ognisko. Mamy nadzieję, że pogoda
dopisze.
Halina
Maćkowska
RADZIEJÓW
KUJAWSKI
Zarząd koła 17 maja zorganizował
wycieczkę do pięknego Trójmiasta. W ciekawym programie był udział w koncercie
organowym w Katedrze Oliwskiej oraz zwiedzanie Gdańska i Sopotu. Z wycieczki
nasi członkowie powrócili bogatsi o
wiedzę i miłe wrażenia.
Jadwiga
Stelter
RYPIN
Oj, dzieje się w naszym kole dużo
dobrego. Otrzymaliśmy projekt „Poznaj siebie 3”, którego animatorem jest Joanna
Gajkowska. W programie uczestniczą członkowie kół w Lipnie i Brodnicy.
Na zaproszenie ZK w Gołubiu-Dobrzyniu
uczestniczyliśmy w pielgrzymce do Obór. Planowana wycieczka do Kazimierza
Dolnego i Sandomierza niestety nie odbędzie się z powodu braku dofinansowania
tej imprezy przez PFRON, w związku z tym we własnym zakresie organizujemy
wycieczkę do Gdańska. W dalszych planach mamy organizację pikników
integracyjnych. By zapoznać się ze szczegółami, zapraszamy do naszego koła.
Zofia
Zalewska
ŚWIECIE
W dniach od 7 do 14 maja członkowie
z naszego koła uczestniczyli w szkoleniu z zakresu orientacji przestrzennej
zorganizowanym w Jastrzębiej Górze. Poznawaliśmy świat dotykiem oraz dzięki audiodeskrypcji. Zwiedziliśmy okolice nadmorskie, byliśmy w
Chłapowie, Gdyni i Władysławowie.
A
przed nami
Na początku lipca (2-6) wybierzemy
się na wycieczkę turystyczno-rekreacyjną nad Morze Bałtyckie. Zwiedzać będziemy
ciekawe miejsca i zabytki np.: pałac w Krokowej, skansen w Nadolu, zobaczymy
„diabelski kamień” w Odargowie.
Wycieczka zapowiada się bardzo atrakcyjnie.
Koszt uczestnictwa wynosi 190 zł od osoby. Na realizację otrzymaliśmy
dofinansowanie z PCPR.
W trzecim kwartale ZK zaplanował
ognisko z pieczeniem kiełbasek w Decznie nad jeziorem oraz jednodniowy wyjazd do Tlenia.
W każdy czwartek zapraszamy na
spotkania kulturalne.
Alicja
Frank
TORUŃ
Zarząd koła zaprasza swoich członków
na organizowane w III kwartale imprezy i spotkania. Planowana jest pielgrzymka do Chełmna i spotkanie biesiadne w świetlicy. Sierpień planujemy potraktować wspomnieniowo i w
świetlicy koła będą wspominane minione wakacje. Tradycyjnie we wrześniu
odbędzie się impreza integracyjna z okazji
Międzynarodowego Dnia Białej Laski. Mamy nadzieje, że odbędzie się
planowana pielgrzymka do Lichenia.
Nasze plany i przedsięwzięcia możemy realizować dzięki dofinansowaniu Gminy
i Miasta Toruń.
Grażyna
Kowalska
TUCHOLA
Zarząd koła, obok działań dla
„duszy”, jak kwietniowa promocja książki Elżbiety Kotras,
przy współpracy z Domem Kultury
w Lubiewie czy autorskie spotkanie Eli w Tyflogalerii PZN w Warszawie, ogłosił konkurs poetycki
wspólnie z Stowarzyszeniem Kulturalnym „Cisowy Łuk” z Bysławia – informacje
dostępne na stronach internetowych www.lubiewo.pl
oraz www.goklubiewo.pl .
W maju zorganizowano wyjazd do
Zakładu Optometrycznego w Toruniu. Akcja mogła się
odbyć się dzięki aktywnej pomocy ze
strony burmistrza Tadeusza Kowalskiego, starosty Doroty Gromowskiej
oraz lekarki z poradni okulistycznej Barbary Kulas, za co dziękujemy w imieniu
zarządu
i członków.
19 maja pod hasłem „Przestrzeń
obłaskawiona” w Nadleśnictwie Woziwoda
odbył się piknik rodzinny, który w ramach konkursu ofert dofinansowała Gmina
Tuchola. Uczestnicy skorzystali z krótkiego szkolenia z dziedziny orientacji
przeprowadzonego przez Krystynę Klugiewicz tyflopedagog z Bydgoszczy. Pracownicy nadleśnictwa
przekazali nam wiele ciekawostek przyrodniczych. Piknikowo-biesiadnej atmosfery
dopełniły przejażdżki meleksem po ścieżkach edukacyjnych, gry, zabawy, konkursy
i wspólne grillowanie. Zarówno pogoda jak i humory dopisały, aż żal było się rozstawać.
Elżbieta
Kotras
WĄBRZEŹNO
Działacze koła dokładają wiele
starań, by z ich pomysłów mogło skorzystać jak najwięcej członków.
W maju zorganizowano pielgrzymkę do
Obór. Z okazji Dnia Dziecka 2 czerwca odbędzie się impreza integracyjna w Trzcianku. Współorganizatorem jest Koło Gospodyń Wiejskich
i Sołectwo w Trzcianku. Zarząd koła proponuje swoim
członkom:
– 4 lipca
- jednodniową wycieczkę do Ciechocinka,
- 8
sierpnia - imprezę integracyjną w GOK w Książkach,
- na
przełomie września i października - wyjazd do Opery Nova w Bydgoszczy. Serdecznie zapraszamy naszych
członków do udziału w związkowym życiu.
Stanisław
Pytel
WŁOCŁAWEK
Zarząd koła stara się uatrakcyjnić
swoim członkom zwykłą codzienność.
Dzięki otrzymanym dofinansowaniom z
MOPS-u
i PCPR, 18 lipca odbędzie się jednodniowa wycieczka dla 50 osób szlakiem F. Chopina. Natomiast w
drugiej połowie września planowane są zawody strzeleckie dla 30 osób. Ponadto
będą odbywały się ciekawe zajęcia w ramach projektu Poznaj Siebie 3, którego animatorem jest Elżbieta
Poznańska.
Informujemy, że tradycyjnie w
sierpniu nasze koło jest nieczynne.
Anna Onyśków
ŻNIN
Członkowie koła licznie
uczestniczyli w 5. wspólnej majowej pielgrzymce do Sanktuarium Matki Bożej
Bolesnej w Oborach.
A
przed nami
W lipcu planujemy przerwę w pracy
biura koła (urlop), działać będzie tylko animator CAL.
W
sierpniu zarząd koła w swoich planach ujął organizację wycieczki
turystyczno-krajoznawczej, oczywiście dojdzie ona do skutku jeżeli PCPR udzieli
dofinansowania. Natomiast 12 października
planowane jest spotkanie integracyjne z okazji 60-lecia koła, na tę
imprezę środki zapewniła Gmina Żnin.
Jadwiga
Jurkowska
materiały
zebrała i opracowała
Janina Śledzikowska
OKATiK
- 4
czerwca - Klub „Esperanta Amiko” - spotkanie z piosenką
esperancką (17.00, Pianola – MCK Bydgoszcz),
- 14
czerwca - 10.00–17.00 – wycieczka „Śladami Leona” (do
Wierzchlasu, przez Bysław, Koronowo, Gościeradz, Wtelno),
- 28
czerwca – koniec I edycji konkursu literacko-plastycznego
„Niewidomi u Leona”.
Okres wakacyjny - przygotowywanie kolejnych prac
konkursowych, warsztaty i wyjazdy jednodniowe „Ziemia Chełmińska dotykiem
oglądana”:
- 5
lipca - słowem i dotykiem zwiedzamy Toruń, wizyta
w Muzeum Etnograficznym, (godz. 11.00),
zbiórka PKS Bydgoszcz (9.15),
- 18
lipca - zwiedzamy Chełmno (godz. 12.00), PKS Bydgoszcz
(10.30)
- 16
sierpnia - zwiedzamy Grudziądz (godz. 11.00) PKS Bydgoszcz
(8.45),
- 20
sierpnia – spotkanie z autorką książki „ Leon Wyczółkowski –
kolejne życie”. Jolanta Baziak opowie o życiu i twórczości „Wyczóła”,
który również bywał na Ziemi Chełmińskiej i malował Toruń, Chełmno, Grudziądz i
Koronowo (PZN godz. 17.00),
- 23
sierpnia – zwiedzanie wystawy „Dary Leona
Wyczółkowskiego” (godz. 10.00 w Czerwonym
Spichrzu),
- 3
września - powakacyjne spotkanie Klubu „Esperanta Amiko”
- 10
września - zakończenie II edycji konkursu literacko
plastycznego,
- 13
września – spotkanie Klubu „OKATiK”
ze sztuką, ale kulinarną (godz. 11.00, ul Krasińskiego 3a),
- 26
września - (11.00) otwarcie wystawy z audiodeskrypcją
prac plastycznych i rękodzieła artystycznego w Galerii Sztuki Ludowej i
Nieprofesjonalnej przy WOKiS (wystawa trwać będzie do
2 października, później pojedzie do Tyflogalerii w
Warszawie),
- 15
października - (11.00-14.00 Miejskie Centrum Kultury)
zakończenie i podsumowanie programu. Opublikowanie gazetki „Niewidomi u Leona”
(w czarnym druku i pismem punktowym), otwarcie wystawy fotografii ze
zrealizowanego programu i pokaz filmu. W spotkaniu wezmą udział przedstawiciele
wszystkich kół
i wszyscy uczestnicy konkursu.
Regulamin konkursu
literacko-plastycznego dostępny jest na stronie internetowej Okręgu: www.kujawskopomorski.pzn.org.pl
w zakładce OKATIK.
koordynator
ds. kultury
Obory to mała wioska
położona w północnej części powiatu lipnowskiego. W tym urokliwym zakątku Ziemi
Dobrzyńskiej, w diecezji płockiej znajduje się sanktuarium Matki Bożej
Bolesnej, którego kustoszami są ojcowie
karmelici. Akt erekcyjny, który zapoczątkował budowę kościoła klasztornego,
podpisano w 1605 r. Fundatorami byli Anna i Łukasz Rudzowscy,
którzy przekazali połowę swoich dóbr w Oborach. Pierwszy kościół wybudowany w
1608 r. spłonął około 1612 r. Drugą świątynię postawiono w latach 1617-1618. Po
śmierci fundatorki, w 1627 r. o. karmelici rozpoczęli budowę nowego murowanego
kościoła, przedsięwzięcie to realizowano etapami, kościół konsekrowano w 1649
r. W 1694 r. rozebrano stary drewniany kościółek i dobudowano z cegły dwuprzęsłowe
prezbiterium. Budowlę wielokrotnie odnawiano. Głównym akcentem wysokościowym
kościoła i klasztoru jest barokowa wieża. Chlubą kościoła są liczne zabytkowe
ołtarze, późnobarokowe stalle, posiadające wiele portretów świętych i
błogosławionych, związanych z zakonem
karmelitów. Tym jednak, co przyciąga tysiące pielgrzymów od setek lat jest
znajdująca się w ołtarzu głównym Cudowna Pieta – rzeźba powstała w XV w.
wykonana z drewna lipowego politurowanego, przedstawiająca Matkę podtrzymującą
ciało martwego Syna. Pierwotnie Pieta należała do klasztoru karmelitów w
Bydgoszczy. Do połowy XVII w. zanotowano
ponad 70 cudów i indywidualnych łask, dzięki modlitewnemu pośrednictwu Matki
Boskiej, i jak mówił o. Piotr, tak jest do dzisiaj.
9 maja 2012 r. Józef Werner, prezes
koła w Golubiu Dobrzyniu, zorganizował
po raz dziewiąty pielgrzymkę niewidomych
do tego sanktuarium. Uczestnikami
byli nie tylko członkowie koła, ale także niewidomi z kół w Brodnicy,
Inowrocławiu, Rypinie, Wąbrzeźnie, Żninie wraz z prezesami, niewidomi z
Chełmży oraz przedstawiciele z
Bydgoszczy z dyrektorem Jerzym Deją. Naszym opiekunem
duchowym, jak zawsze, był karmelita o.
Piotr Męczyński. W odprawionej uroczystej mszy św.
uczestniczyło 200 osób. O. Piotr
odprawił także nabożeństwo majowe. Poświęcił on uroczyście zakupione
szkaplerze karmelitańskie i osobiście wręczał
je pielgrzymom, błogosławiąc ich. Było to ogromne przeżycie duchowe.
Pełni wiary i nadziei, że wrócimy tu
za rok, by brać udział w jubileuszowej
10. pielgrzymce, dziękowaliśmy
ojcu Piotrowi za wspólne modlitwy i z Jego błogosławieństwem rozchodziliśmy się
do swoich autokarów, by wrócić do domów, do codziennych spraw.
Janina
Śledzikowska
Jedną z tradycyjnych form
działalności Duszpasterstwa Niewidomych Diecezji Bydgoskiej jest coroczna
majówka. Dzięki ogromnej życzliwości proboszcza ks. kanonika Jana Graczyka, po
raz siódmy spotkaliśmy się w progach parafii pw. św. Antoniego z Padwy.
Eucharystię odprawił nasz duszpasterz ks. Piotr Buczkowski, a liturgię przygotowali niewidomi i słabo
widzący.
Na przykościelnym placu swoją
twórczością z parafianami - mieszkańcami Czyżkówka
– dzielili się nasi artyści, swoje prace
i dzieła wystawiły bydgoskie Warsztaty Terapii Zajęciowej PZN oraz indywidualni
artyści i poeci zrzeszeni w OKTiK.
Tradycyjnie, w ogrodzie parafii,
przy dźwiękach muzyki, którą przygotował Krzysztof Wysocki, biesiadowaliśmy delektując
się przygotowanym poczęstunkiem. Były wspólne pieśni, a nawet tańce. W tym
spotkaniu integracyjnym uczestniczyło ok. 80 osób, nie tylko z koła bydgoskiego
ale i z kół powiatowych. Jak zawsze, nabożeństwo majowe przy obelisku prowadził
ks. Piotr Buczkowski.
By nasza majówka mogła się odbyć,
finansowego wsparcia udzielił Zarząd Koła Bydgoskiego i Okręg
Kujawsko-Pomorskiego PZN.
Dziękujemy wszystkim osobom
zaangażowanym w przygotowanie tego
spotkania, a szczególnie panu Zygmuntowi Zawadzkiemu. Proboszczowi ks. kanonikowi J. Graczykowi i wspólnocie
parafialnej wyrażamy głęboką wdzięczność.
Janina Śledzikowska
Maj,
dla wspólnoty niewidomych, przewodników,
rodzin oraz ich przyjaciół, stał się tradycyjnym czasem spotkania na
plenerowej majówce, które od wielu lat odbywają się w parafii św. Antoniego z
Padwy w Bydgoszczy. To coroczne wydarzenie stało się nie tylko świętem dla
niewidomych, ale również dla całej parafii. Jest to czas przeznaczony na
wspólną modlitwę, skromny posiłek przy grillu
i spontaniczną zabawę. Parafianie mogli zapoznać z osiągnięciami niewidomych
artystów.
Ideą, która towarzyszy mi w
przygotowaniu tego spotkania, jest założenie, które można zamknąć w słowach:
„Mam być darem dla drugiej osoby”. Każdy rok ma swoją myśl przewodnią, która
rozwijana jest w kazaniach podczas mszy św. w kościele parafialnym, a następnie
w krótkim rozważaniu na nabożeństwie majowym. Tegoroczna myśl przewodnia to:
„Zawierzyć Maryi, która prowadzi do Chrystusa”. Wzorem tego zawierzenia jest
bł. Jan Paweł II. Inspiracją był pomnik błogosławionego z obliczem Matki Bożej
na szatach, który znajduje się w stolicy Meksyku. (Zdjęcie tego pomnika było
opublikowane w biuletynie OKO nr 37-38/2011.) Każdy uczestnik majówki otrzymał
na pamiątkę obrazek z tym wizerunkiem.
Tegoroczną
majówkę udało się zorganizować dzięki wielkiemu zaangażowaniu wielu organizacji
zrzeszających niewidomych takich jak: Zarząd Okręgu Kujawsko-Pomorskiego PZN,
Zarząd Koła Powiatowego PZN w Bydgoszczy, a także OKATiK
i WTZ przy PZN. Wspólnoty działające przy parafii spontanicznie włączyły się w
to dzieło. Serdecznie dziękuję wszystkim za ten ogromny trud włożony w
organizację tego spotkania, dzięki czemu mogłem całą energię poświęcić na
przygotowanie Słowa Bożego skierowanego do uczestników. W następnym numerze
naszego czasopisma opublikuję niektóre fragmenty tego kazania.
Była
to pierwsza od wielu lat majówka, na której zabrakło skierowanego do nas słowa
mojego poprzednika śp. ks. kan. Benona Kaczmarka. Nie zabrakło jednak wspomnień
uczestników o tym wspaniałym duszpasterzu. Powstała inicjatywa, by zebrać i
opublikować wspomnienia o ks. Benonie. Spisane wspomnienia prosimy przesyłać na
adres:
Serdeczne
Bóg zapłać za wszelkie dobro.
ks. Piotr Buczkowski
Tracąc wzrok początkowo nie możemy
sobie poradzić z tak zwykłymi czynnościami jak poruszanie się, ubieranie, a
nawet jedzenie. Ich pokonywanie nie zawsze przychodzi z łatwością, wymagają one
dłuższych ćwiczeń, koncentracji, a wręcz cierpliwości. Zatrzymajmy się na poruszaniu się z widzącym
przewodnikiem. Z reguły mamy obawy o zetknięcie się z przeszkodami mogącymi
znaleźć się na naszej drodze, jak np. schody, kosze, słupki. Dobrze
zrehabilitowana osoba, poruszająca się z białą laską, generalnie nie ma takich
obaw. Jednak szczególnie w początkowej fazie, nawet po odbytym szkoleniu,
brakuje nam odwagi, by korzystać z laski. Wówczas decydujemy się na
najwygodniejszą formę w poruszaniu się – pomoc widzącej osoby. Musimy pamiętać,
że i tu obowiązują zasady. Idąc z przewodnikiem, lekko ujmujemy jego ramię
powyżej łokcia, co pozwala nam iść o krok za nim i wyczuwać każdy najmniejszy jego ruch (wówczas nie musi
być słownej informacji np. schody w górę). Musimy też pamiętać, by nie
znajdować się zbyt blisko przewodnika
ani zbyt kurczowo trzymać się jego przedramienia, gdyż łatwo możemy utracić
równowagę i zakłóca to rytm marszu. Winniśmy poinformować przewodnika, by
prowadząc nas opisywał to, co widzi po drodze, co także może wzbudzić
nasze zainteresowanie i daje nam pełen
obraz ulicy, ułatwiając poznawanie terenu. Zawsze musimy pamiętać, że istotna
jest postawa ciała, utrzymanie wyprostowanej sylwetki, podniesionej głowy.
Należy chodzić w sposób naturalny, nie powłóczyć nogami, nie suwać nimi po
ziemi. Jeżeli korzystamy z komunikacji miejskiej pamiętajmy, by przewodnik
wsiadał i wysiadał pierwszy, oczywiście
wskazując nam poręcz, a przy wysiadaniu z pojazdu nasz opiekun winien stanąć
nieznacznie z boku, byśmy na niego nie wpadli. Jeżeli korzystamy z samochodu
osobowego, to przed rozpoczęciem podróży winniśmy „poznać” samochód w sensie
sprawdzenia, jak otwierają się drzwi (są różne klamki), a przed wsiadaniem
dłonią sprawdzić górną krawędź dachu samochodu, by odpowiednio schylić
głowę. Należy też sprawdzić siedzisko fotela, na który usiądziemy.
cdn.
JHS
Drodzy
rodzice,
nadeszła
wiosna, wkrótce lato i wakacje, nadarza się więc okazja na spędzanie większej
ilości czasu z waszym dzieckiem, pokazanie mu otaczającej go przyrody, zjawisk
opierając się na rzeczywistym ich doświadczaniu.
Dziecko najwięcej wiedzy czerpie z
działania. Wykorzystajmy ogródek, balkon, aby wspólnie z dzieckiem stworzyć rabatki,
na których posiejemy nasiona, posadzimy sadzonki różnych warzyw, owoców, ziół.
Dbajmy o nie wspólnie z dzieckiem, podlewając je, wyrywając chwasty. Dziecko
zdobędzie wiedzę na temat cyklu powstawania warzyw, owoców. Będzie miało
możliwość, gdy urosną, uruchamiając
swoje wszystkie zmysły (dotyk, węch i smak), samodzielnie poznać ich budowę –
poczynając od korzenia, przez liście, kwiaty, owoce i przyporządkować im nazwę,
miano. Z doświadczeń wiemy, że dużo dzieci nie tylko niewidomych, ale i
pełnosprawnych, nie posiada pełnej wiedzy na temat budowy roślin. Nie chodzi tu
o prawidłowe nazywanie ich, ale dzieci pozbawione kontaktu z przyrodą często myślą, że roślina składa się tylko z
części, którą jadają. Bywa, że nie wiedzą, jak smakuje surowe warzywo, bo w
domu podawane jest w formie gotowanej. Wspólne uprawianie ogródka (nawet tego
na balkonie, parapecie, w doniczce), pozwoli dziecku zgromadzić wiadomości o
warunkach niezbędnych do życia roślinie (tj. wodzie, słońcu). Wraz z dzieckiem
przygotujmy nasze plony do zjedzenia, ścierając na tarce, krojąc w plastry,
gotując je. Za każdym razem pozwólmy dziecku
dotknąć je, powąchać i posmakować, niech pozna różnice. Zajęcia te w
przypadku „niejadków” powinny przynieść rozwiązanie problemów z jedzeniem.
Lato to czas, który umożliwia nam
pokazanie dziecku przyrody w naturalnych warunkach. Nie zlekceważmy więc
napotkanego na dróżce ślimaka, żuczka, biedronki, fruwającego motylka, małego
kurczaczka, dajmy dziecku poznać je
wszystkimi jego zmysłami. Weźmy je do ręki, pokażmy dziecku, pozwólmy
delikatnie dotykać. Spacer po lesie
wykorzystajmy na pokazanie dziecku różnych stopni poszycia leśnego, od mchu,
krzewinek jagód, poziomek, grzybów, paproci, krzewów jeżyny, maliny, po drzewa.
Pokażmy dziecku różnice między drzewem iglastym i liściastym, niech obejmie
różnej wielkości pnie drzew, pobawi się szyszkami i gałązką z liśćmi. Usłyszy
szum, gdy pomacha gałązką.
Pobyt nad morzem, plaża pozwoli nam
na wspólne z dzieckiem zabawy piaskiem, wodą. Pozwólmy dziecku przesypywać
między palcami suchy piasek, pokropmy piasek wodą tak, jakby spadł lekki
deszczyk, niech teraz ponownie zanurzy palce w piasku, czy czuje różnice? Róbmy
z dzieckiem kulki z mokrego piasku, babki.
Wyszukujmy w piasku kamyczki, muszelki. Pamiętajmy, aby dziecko było jak
najaktywniejsze w tych zabawach. Przecież rączki możemy umyć, a bawiąc się w
ten sposób, rozwijamy ich zmysł dotyku, czucie powierzchniowe, tak ważne dla
przyszłej ich edukacji. W ten sposób możemy bawić się z dzieckiem nawet
w domu na balkonie! Wystarczy tylko miska, kuweta lub inne duże naczynie, do
którego wsypiemy piasek, kamyki, muszelki, no i oczywiście woda. Nie
zapominajcie o zabawach wodą! Wysoka temperatura powietrza sprawia, że
zmoczenie ubrania przez dziecko nie jest problemem. Pozwólmy dziecku na
chlapanie wodą siebie i innych, przelewanie wody z kubeczka do innego
zbiorniczka, brodzenie stopami w wodzie i w zrobionym wspólnie z dzieckiem
błocku. Polewajcie dziecko wodą przelewaną przez sitko w konewce lub przez
lejek, niech pozna różnice w odczuwaniu małych kropelek na większej powierzchni
i dużego strumienia na małej powierzchni. Polewajcie różne części ciała
nazywając je równocześnie, co pozwoli dziecku na utrwalenie ich nazw.
Wypełnijcie wanienkę wodą, pozwólcie dziecku w niej „pływać”, to najlepsze
ćwiczenie ruchowe, a daje wiele radości.
W miejscach dla dziecka bezpiecznych
(sprawdzonych przez rodziców), ściągnijmy dziecku buciki, by mogło stopami
poznać różne podłoże, od trawy zroszonej rosą, piasku, po podłoże twarde ubite,
kamienne. Zabawa ta pomoże mu w orientacji w przestrzeni.
Spacer po polach, łąkach umożliwi
dziecku poznanie zbóż, kwiatów. Pozwólmy dziecku na ich zerwanie, powąchanie,
posmakowanie. Pamiętajmy, że dziecko małe nie ma jeszcze doświadczeń związanych
z przyrodą, to naszym zadaniem jest je zaciekawić, pokazać ten świat. Dziecku niewidomemu lub
słabo widzącemu musimy „fizycznie”
przybliżyć przyrodę (dając do ręki „okaz”), nauczyć czerpania z niej
wiadomości (zwracając uwagę na istotne cechy).
Zadaniem
artykułu jest ukazanie możliwości rehabilitacji dziecka niewidomego i słabo
widzącego podczas zabaw, urlopu spędzonego wspólnie z rodziną. Opisane przeze
mnie efektywne rehabilitacyjnie formy
spędzania czasu z dzieckiem są tylko przykładowe. Mam nadzieję, że u wielu
rodziców rozbudzą one ich własną inwencję i zaowocują udanymi pod względem
rehabilitacji dziecka wakacjami. Czego gorąco wszystkim życzę!
tyflopedagog
Grażyna
Biała
Wśród dostępnych na rynku talii kart
do gry znajdują się także specjalnie dostosowane do potrzeb osób słabo
widzących (powiększona grafika) oraz dla
niewidomych (z naniesionymi oznaczeniami brajlowskimi).
Rozmieszczenie
symboli brajlowskich na kartach
Symbole brajlowskie rozmieszczone są
na dwóch przeciwległych rogach karty.
Oznaczenia umieszcza się jedno pod drugim. Górny zapis to figura lub
cyfra, dolny to oznaczenie koloru. W oznaczeniach pomija się znak wielkiej
litery i znak cyfry.
Oznaczenie
kolorów:
pik
(♠, tzw. wino) – brajlowska litera s (punkty 2, 3, 4)
trefl
(♣, tzw. żołądź) - brajlowska litera x (punkty 1, 3, 4, 6)
karo
(♦, tzw. dzwonek) - brajlowska litera d (punkty 1, 4, 5)
kier
(♥, tzw. czerwień - brajlowska litera k (punkty 1, 3)
W
przypadku karty jocker, nie podaje się jego koloru.
Oznaczenia
figur:
jocker - brajlowska litera
l (punkty 1, 2, 3)
as - brajlowska litera a (punkt 1)
10 -
brajlowska litera o (punkty 1, 3, 5)
król - brajlowska litera k (punkty 1, 3)
dama -
brajlowska litera q (punkty 1, 2, 3, 4, 5)
walet -
brajlowska litera j (punkty 2, 4, 5)
Cyfry od
2 do 9 piszemy bez znaku liczbowego (litery od b do i).
Cena
takich kart waha się w zakresie od 30 do 60 zł, w zależności od sposobu ich
wykonania i producenta.
J.O.
Testament jest czynnością
prawną, przez którą spadkodawca rozporządza swoim majątkiem na wypadek śmierci.
Jest to czynność prawna jednostronna i odwołalna. Oznacza to, że jeden testament
może zawierać oświadczenie woli tylko jednego spadkodawcy – zatem
jeżeli w testamencie zostanie zawarte rozporządzenie majątkiem na wypadek
śmierci wspólnie, na przykład przez małżonków, to taki testament jest nieważny.
Spadkodawca czyli testator może rozporządzać tylko swoim majątkiem,
a nie na przykład majątkiem współmałżonka.
Osoba
przekazująca swój majątek w formie testamentu w każdej chwili może zmienić jego
zapis lub odwołać go – odwołać można
cały testament lub tylko pewne jego fragmenty. Testament nabiera mocy dopiero z
chwilą śmierci spadkodawcy czyli póki żyjemy, możemy zmienić nasz
testament.
Sporządzić
i odwołać testament może osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Pewne rodzaje testamentów wymagają obecności świadków. Nie każdy jednak może
być takim świadkiem. Świadek przy sporządzaniu testamentu musi posiadać
pełną zdolność do czynności prawnych (nie może to być osoba małoletnia lub
ubezwłasnowolniona), nie może nim zostać osoba nieumiejąca czytać i pisać,
niewidoma, głucha lub niema, skazana prawomocnym wyrokiem sądu za składanie
fałszywych zeznań ani niewładająca językiem, w którym spadkodawca sporządza
testament. Wymienione wyżej przeszkody czynią osobę bezwzględnie niemogącą być
świadkiem przy sporządzaniu testamentu. Istnieje jeszcze krąg osób, które mimo
iż spełniają przesłanki formalne do bycia świadkiem, nie mogą uczestniczyć przy
sporządzaniu testamentu przez konkretnego spadkodawcę. Są to: małżonek
testatora, jego krewni i powinowaci do drugiego stopnia oraz osoby, którym
testament przysparza korzyści.
Jest
kilka rodzajów testamentów. Testamenty dzielą się na dwie kategorie: testamenty
zwykłe i szczególne. Każda z tych kategorii zawiera w sobie jeszcze różne
rodzaje testamentów.
Do
testamentów zwykłych zalicza się:
testament pisemny, alograficzny (podawany ustnie) i notarialny.
Testamenty szczególne to testament mówiony, wojskowy i sporządzony na polskim
statku morskim lub powietrznym.
Najbardziej
powszechne są testamenty zwykłe, dlatego zajmiemy się nimi bardziej szczegółowo
w dalszej części.
Testamenty
szczególne są rozwiązaniem na wypadek niecodziennych wydarzeń, gdy ze
względu na okoliczności nie można
sporządzić testamentu zwykłego. Testament szczególny, mimo iż jest sporządzany
w odmiennych od codzienności okolicznościach, aby był ważny, musi spełniać
wymogi określone w kodeksie cywilnym.
Testament
szczególny sporządzany przed kapitanem statku wodnego lub powietrznego –
jeżeli zdarzy się, że przykładowo ciężko zachorujemy będąc na pokładzie polskiego
statku lub samolotu, a chcemy rozporządzić swoim majątkiem na wypadek śmierci,
możemy to uczynić przed dowódcą jednostki lub jego zastępcą i to w obecności
jeszcze dwóch świadków. Dowódca lub zastępca dowódcy spisuje wolę spadkodawcy
podając dokładną datę dokonania spisania testamentu, a następnie odczytuje
testament w obecności świadków. Tak sporządzony i odczytany dokument podpisuje
spadkodawca, świadkowie i osoba spisująca, czyli dowódca. Jeżeli spadkodawca
nie może się podpisać, należy w
testamencie podać tego przyczynę.
Testament
szczególny ustny (mówiony) – gdy istnieje obawa szybkiej śmierci spadkodawcy, a
szczególne okoliczności nie pozwalają na
sporządzenie testamentu w zwykłej formie, testator może oświadczyć ostatnią
wolę ustnie w obecności co najmniej trzech świadków. Wówczas jeden ze świadków
lub osoba trzecia spisuje to oświadczenie woli spadkodawcy przed upływem
jednego roku od jego złożenia, podając miejsce i datę złożenia oświadczenia
oraz miejsce i datę sporządzenia pisma. Pismo to podpisuje spadkodawca i
wszyscy świadkowie (a co najmniej dwóch świadków). Jeżeli treść testamentu
ustnego nie została w powyższy sposób sporządzona w terminie, a spadkodawca
zmarł, można ją w ciągu sześciu
miesięcy od otwarcia spadku potwierdzić w sądzie poprzez zgodne zeznania świadków.
Testament
szczególny jest ważny przez sześć miesięcy od ustania okoliczności, które
upoważniały do jego sporządzenia. W tym czasie spadkodawca powinien sporządzić
testament zwykły. Jeżeli w ciągu tych sześciu miesięcy testator umrze,
testament szczególny ma moc prawną.
W
kolejnym numerze kontynuacja tematu. Omówione zostaną testamenty zwykłe:
notarialny, własnoręczny (pisemny), alograficzny (ustny).
Magdalena Turek
W jaki sposób powinniśmy chronić nasze oczy?
Siatkówka
jest częścią oka, na powierzchni której umieszczone są czopki i pręciki, czyli
zakończenia nerwowe odpowiedzialne za dobre widzenie. Jest to „ekran”, na
którym powstaje obraz widzianego świata. Powierzchnia siatkówki absorbuje,
czyli pochłania energię świetlną. Zmiany degeneracyjne siatkówki mają
niekorzystny wpływ na prawidłowe widzenie. Naturalna ochrona przed nadmiarem
energii świetlnej absorbowanej przez siatkówkę ulega zmniejszeniu, dlatego osoby, u których występują zmiany
degeneracyjne siatkówki, odczuwają gorsze widzenie spowodowane zmniejszeniem
kontrastu widzenia, ślepotę zmierzchową, w słoneczny dzień widzą przed oczami
białą plamę - "mgłę". Okazało się, że "normalne" szkła
przeciwsłoneczne i fotochromowe tylko zaciemniają obraz (jeszcze pogarszając
widzenie) i zatrzymują co prawda promieniowanie UV, ale w przypadku osób ze
schorzeniami siatkówki są bezużyteczne, dając poczucie dyskomfortu. Kilkanaście
lat trwały badania nad odpowiednimi szkłami filtrującymi. Stworzono zestaw
sześciu filtrów, które mają bardzo złożoną charakterystykę przepuszczalności
(filtrowania) światła widzialnego.
Czym są okulary filtrujące i czym różnią się od barwionych?
Szkła
przeciwsłoneczne eliminują szkodliwe promieniowanie UV w zakresie do 400
nanometrów i przepuszczają cały zakres widma światła widzialnego (od 400 do 700
nanometrów). Natomiast szkła filtrujące
mają bardzo złożoną charakterystykę przepuszczalności, absorbują (pochłaniają)
początkowy zakres widma i przepuszczają wyłącznie niezbędny wycinek widma światła. Dlatego
widzenie osoby, która nosi okulary filtrujące charakteryzuje się podwyższonym
kontrastem oraz zmniejszony jest do minimum czas adaptacji wzroku w zmiennych
warunkach oświetleniowych.
Przy jakich schorzeniach oczu wskazane jest noszenie okularów
filtrujących?
Okulary
filtrujące przeznaczone są m.in. dla osób ze zwyrodnieniem plamki żółtej (AMD),
retinopatią cukrzycową, zwyrodnieniem barwnikowym siatkówki, zanikiem nerwu
wzrokowego, jaskrą, po operacji zaćmy, ze światłowstrętem.
W jakich kolorach występują szkła filtrujące?
Szkła
filtrujące produkowane są w kilku kolorach, od żółtego poprzez pomarańczowe do
kilku odcieni brązu.
W jaki sposób dobieramy takie szkła?
Każdy
inaczej odbiera bodźce wzrokowe, a więc dobór jest typowo subiektywny i należy
do osoby zainteresowanej. Zestaw do doboru to sześć filtrów. Należy kolejno
przymierzyć każdy rodzaj filtru, wejść do pomieszczenia, w którym panuje
półmrok, wyjść na zewnątrz, najlepiej w pogodny, słoneczny dzień. Należy
porównywać i wybrać filtr, w którym jest najwyższa jakość widzenia. Po doborze
odpowiedniej oprawy okularowej następuje realizacja zamówienia. Nie ma przeszkód
wykonania okularów dla osób z wadą wzroku. Soczewki z filtrem wykonywane są w
pełnym zakresie mocy.
Czy szkła filtrujące można łączyć np. z powłokami
antyrefleksyjnymi?
Oczywiście,
jest to wskazane. Powłoka antyrefleksyjna niweluje szkodliwe odbicia światła od
powierzchni szkieł i zapewnia maksymalny komfort widzenia. Istnieje również
możliwość zamówienia szkieł filtrujących z filtrem polaryzacyjnym, który
niweluje uciążliwe odbicia światła od powierzchni poziomych, takich jak
jezdnia, woda, śnieg, szyby samochodowe.
W ofercie pojawiły się filtry w kolorze niebieskim. Jakie jest
ich zastosowanie?
Filtr w
kolorze niebieskim jest przeznaczony dla osób z epilepsją fotogenną
(z nadwrażliwością na zmieniające się warunki oświetleniowe). Charakterystyka
przepuszczalności jest bardzo złożona. Z widma światła białego wyeliminowana
została długość fali czerwona, która u osób z epilepsją może wywołać atak padaczki.
Czym powinniśmy się kierować przy wyborze okularów
przeciwsłonecznych?
Okulary
przeciwsłoneczne mają chronić nasze oczy. Przemyślanego zakupu najlepiej
dokonać w salonach optycznych. Oprawa musi być wygodna. Należy zwrócić uwagę na
to, aby kolor szkieł nie wpływał na zmianę barwy otoczenia. Podstawowe barwy to
brązowy, szary i zielony.
Czym charakteryzują się szkła gradalnie
barwione?
W
zależności od wymagań klienta soczewki mogą być barwione w całości na jeden lub
na dwa kolory, a także gradalnie. W szkłach gradalnie barwionych, zabarwienie płynnie zmienia się od
góry (pełne zabarwienie) do dołu (pełna
przeźroczystość).
Czy dzieci powinny nosić szkła przeciwsłoneczne?
Oko
ludzkie rozwija się do 25. roku życia. Oczy dziecka są bardziej wrażliwe niż
oczy dorosłego i dlatego wymagają maksymalnej ochrony przed działaniem
promieniowania słonecznego. Okulary powinny pochłaniać 100% promieniowania
ultrafioletowego. Oprawki okularów powinny być dobrze dopasowane, wygodne,
solidne, a zarazem lekkie. A soczewki powinny być mocne i nietłukące,
koniecznie plastikowe, a także odporne na zarysowania. Wybierajmy okulary sprawdzonych marek. Polecane kolory szkieł to: brązowy, szary i
zielony (choć dzieciom pewnie bardziej spodobają się szkiełka w żywszych kolorach
typu różowy czy pomarańczowy, jednak kolory te są zbyt słabe, aby mogły
dostatecznie ochronić oczy). Dzieci na pewno będą chętnie nosiły ciemne
okulary, jeśli my rodzice damy im odpowiedni przykład. Nośmy więc okulary
przeciwsłoneczne.
Czym charakteryzują się szkła fotochromowe?
To bardzo
wygodna forma okularów. Szkła fotochromowe są przejrzyste i bezbarwne w
pomieszczeniu, a po wyjściu na słońce ciemnieją, aby chronić oko przed rażącym
światłem. Blokują szkodliwe promieniowanie UV. 85% to stopień maksymalnego
zabarwienia soczewek fotochromowych. Zakres produkcyjny od minus 15,0
dioptrii do plus 10 dioptrii.
Moim
rozmówcą był Jacek Sidor, optyk, właściciel pracowni
optycznej w Warszawie, który od lat specjalizuje się w doborze i sprzedaży
okularów filtrujących i pomocy optycznych dla osób słabo widzących.
rozmawiała Renata
Olszewska
Słowo dieta wielu osobom kojarzy się
z ograniczeniami, zakazami, a tak naprawdę dieta to nic innego, jak sposób
odżywiania jednostek lub całych populacji. Powinniśmy w swoje życie wprowadzać
dietę zbilansowaną. Co to takiego? Zbilansowana dieta to odpowiednio
zróżnicowany zestaw produktów spożywczych
i napojów w ilościach i proporcjach zapewniających pokrycie zapotrzebowania
organizmu na energię oraz niezbędne składniki odżywcze. Istnieje jednak wiele
czynników, od których zależy indywidualne zapotrzebowanie człowieka na
poszczególne składniki odżywcze. Należy do nich: wiek, płeć, stan
fizjologiczny, poziom aktywności fizycznej, masa ciała i wzrost oraz ogólny
tryb życia.
Poznanie procentowego udziału
energii, jaki powinien zostać pokryty z poszczególnych składników odżywczych,
jak również produkty, w których możemy te poszczególne składniki odnaleźć,
ułatwi nam ułożenie zbilansowanego codziennego menu.
Mianowicie udział energii pochodzący
z białka powinien stanowić 10-15%, z tłuszczu do 30%, z węglowodanów złożonych
50-60%, a z cukrów prostych 0-10%.
Najlepszymi źródłami białka są:
drób, ryby, mleko oraz produkty mleczne jak również nasiona roślin
strączkowych. Energię pochodzącą z tłuszczu uzyskamy spożywając: masło,
margaryny, oleje, ale także mięso, produkty mleczne, mleko i ryby – tłuszcze te
nazywamy tłuszczami ukrytymi. Grupę produktów węglowodanów złożonych tworzą
kasze, produkty pełnoziarniste, otręby, kiełki, ziemniaki i warzywa. Proste
węglowodany występują w cukrze (sacharoza), słodyczach oraz owocach (fruktoza).
Kolejnym ważnym aspektem w
planowaniu swojego odżywiania jest poznanie głównych zaleceń żywieniowych
rozpowszechnianych w krajach europejskich. Należą do nich: spożycie
różnorodnych produktów spożywczych, zarówno pochodzenia roślinnego jak i
zwierzęcego; kontrola masy ciała; zwiększenie spożycia węglowodanów złożonych i
błonnika pokarmowego z jednoczesnym obniżeniem spożycia cukrów prostych;
obniżenie spożycia tłuszczów, cholesterolu i zapewnienie odpowiedniego
jakościowego doboru tłuszczu w diecie; zmniejszenie ilości spożywanej soli;
ograniczenie spożycia alkoholu; zwiększenie wysiłku fizycznego.
Pierwsze zalecenie mówi nam, abyśmy
spożywali różnorodne produkty spożywcze, w których znajdują się niezbędne
składniki odżywcze zawarte w różnych ilościach i proporcjach. Nie ma produktu
żywnościowego, który dostarczałby wszystkich składników pokarmowych w
odpowiednich ilościach. Dlatego tak ważne jest, aby jadłospis był urozmaicony.
Nie zapominajmy o kontrolowaniu masy
ciała. Sprawdzanie tego parametru także przekona nas, czy odżywiamy się
prawidłowo, czy jednak nadal popełniamy błędy, które utrudniają nam utrzymać
naszą wagę na optymalnym poziomie.
Nadwaga i otyłość to nie tylko
problem estetyczny, ale choroba, będąca przyczyną innych schorzeń takich jak:
cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy choroby układu krążenia jak i wiele innych.
Zwiększenie spożycia węglowodanów złożonych
i błonnika pokarmowego z jednoczesnym obniżeniem spożycia cukrów prostych to
kolejna zasada, którą należy poznać.
Węglowodany są najbardziej
rozpowszechnionymi i najtańszymi składnikami odżywczymi na świecie. Grupę tę
możemy podzielić na węglowodany szybko
i wolno przyswajalne. Do szybko przyswajalnych węglowodanów należą: cukier,
słodycze, ciasta, owoce (fruktoza). Zawarta w owocach fruktoza jest znacznie
wolniej przyswajana przez organizm, niż sacharoza i glukoza.
Węglowodany wolniej przyswajane
przez organizm nazywamy węglowodanami złożonymi. To one powinny być elementem
składowym większości posiłków. Powinny być dostarczane głównie w postaci
produktów skrobiowych: pieczywa razowego, kasz, ryżu, nasion roślin
strączkowych, ziemniaków, płatków zbożowych itp. Przy tej grupie na uwagę
zasługuje błonnik pokarmowy, który jest składnikiem nie ulegającym strawieniu,
zwalniającym jednocześnie wchłanianie glukozy uwalniającej się ze skrobi do
krwi. Zwiększenie spożycia błonnika nasila uczucie sytości, poprawia profil
lipidów w surowicy krwi, sprzyja redukcji masy ciała. Jednakże u osób
wrażliwych na zmiany żywieniowe należy zwiększać spożycie błonnika stopniowo, z
uwagi iż może powodować: wzdęcia, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, a
także powodować utratę witamin i składników mineralnych.
Kolejne zasady racjonalnego
odżywiania znajdziecie Państwo w następnym numerze „OKA”.
dietetyk Paulina Błaszkiewicz.
Informacja
o leku
Pod
numerem 800 706 848 znajduje się bezpłatna, czynna 24 godziny na dobę,
infolinia udostępniająca w formie dźwiękowej treść ulotek farmaceutycznych.
Usługa znana jest pod nazwą Ulotka Audio. Firma MEDsynC
wdrożyła, a następnie uruchomiła ten system na przełomie 2009/2010 roku.
Aktualnie baza leków obejmuje około
1200 pozycji. Ich pełen spis znajduje się na stronie internetowej www.medsync.pl.
Jeśli nie jesteśmy pewni, jak
wygląda pisownia leku, którego ulotkę chcemy odsłuchać, połączmy się z
konsultantem. Z pracownikiem infolinii można porozmawiać w dni powszednie, w
godz. 8.00 do 20.00.
Obecnie
firma MEDsynC pracuje nad innowacyjnym rozwiązaniem
wprowadzania nazw leku – będziemy je po prostu wypowiadać. Wprowadzenie tej
usługi planowane jest na przełomie 2012 i 2013 roku.
Usługa
skierowana jest do pacjentów z dysfunkcją wzroku, ale mogą z niej korzystać
wszyscy użytkownicy leków.
Na dzień dzisiejszy, aby skorzystać
z usługi, po połączeniu się z infolinią wpisujemy nazwę leku poprzez naciskanie
odpowiednich cyfr. Dla liter a, b, c – cyfrę 2; dla d, e, f, - cyfrę 3; dla
liter g, h, i – cyfrę 4; dla j, k, l – cyfrę
5; dla m, n, o – cyfrę 6; dla p, q, r, s – cyfrę 7; dla t, u, v – cyfrę
8; dla w, x, y, z – cyfrę 9. Po wpisaniu nazwy musimy nacisnąć # (klawisz obok
cyfry 0), aby rozpoczęło się wyszukiwanie ulotki. Nazwy składające się z dwóch
lub więcej słów piszemy razem. Nazwy należy podać w takiej formie, jak nazwa
leku podana na opakowaniu. Uwaga: litery wprowadzamy nieco inaczej niż podczas
pisania SMS. Bez względu na to, która w kolejności jest litera, cyfrę naciskamy
tylko jeden raz.
Jeśli
mamy wątpliwości co do zapisu, skorzystajmy z pomocy konsultanta.
Przykładowo,
szukamy ulotki o leku Zyrtec
Po połączeniu się z
infolinią, naciskamy na telefonie cyfrę 1, (aby przejść do wpisywania nazwy
leku);
Naciskamy kolejno –
9 (z), 9 (y), 7(r), 8 (t), 3 (e), 2 (c);
Wybieramy
odpowiednio podane automatycznie cyfry 1, 2 lub 3 – zależnie od postaci leku;
Odsłuchujemy całość
ulotki lub poruszamy się po jej częściach cyframi 4 i 6.
Renata Olszewska
Bezpłatny, udźwiękawiający pracę
komputera program NVDA wspiera
użytkowników także w pracy w Internecie (Internet Explorer, Mozilla Firefox). Jeśli jeszcze nie posiadamy tego programu, należy
go pobrać ze strony znajdującej się pod adresem www.nvda.pl. Na stronie wybieramy link „Do pobrania”, a
następnie wskazujemy wersję programu.
NVDA –
nawigacja dla osób pracujących myszą
Przesuwaniu wskaźnika myszy po
treści strony internetowej towarzyszy odczyt treści spod wskaźnika. Jest to
ustawienie domyślne, by skorzystać z takiego wsparcia musimy jedynie uruchomić
program.
W zależności od wskazanego obiektu
(link, grafika, treść), odczytane może
być słowo, linia lub akapit.
Jeśli chcesz, by po uruchomieniu
program NVDA czytał jedynie treść np.
artykułu, milcząc podczas pozostałej pracy, możesz wykonać następujące
czynności:
1.
Trzymając
klawisz Insert (nazywany w programie klawiszem NVDA) nacisnąć literę s
(usłyszymy komunikat – Tryb komunikacji wyłączone);
2.
W
przeglądarce internetowej otwieramy interesującą nas stronę;
3.
Na
stronie przesuwamy wskaźnik myszy na treść do odczytu;
4.
Trzymając
klawisz Insert naciskamy dwukrotnie literę s (komunikat – Tryb komunikacji
mowa);
5.
Poruszamy
myszką, by uzyskać wypowiedzenie treści.
Jeśli
chcemy wykorzystać NVDA do dokładniejszego poznania zawartości strony, możemy
ustawić wypowiadanie nazw obiektów i
kontrolek wskazanych wskaźnikiem myszy (np. link, przycisk, pole edycji). Może
być to użyteczne, gdy rozpoczynamy naszą przygodę ze stronami www. Aby włączyć
lub wyłączyć opisaną funkcję należy:
1.
Uruchomić
program;
2.
Trzymając
klawisz Insert nacisnąć literę n (wyświetlenie menu programu);
3.
Wybrać
pozycję Ustawienia;
4.
A
następnie Ustawienia myszy;
5.
W
okienku, które się wyświetli, oznacz (lub odznacz), pole wyboru „Podaj typ
obiektu wskazanego myszą”;
6.
Potwierdź,
klikając na przycisk Ok.
NVDA – nawigacja dla osób pracujących
klawiaturą
WWW są przeznaczone tylko do
odczytywania, dlatego programy udźwiękawiające przedstawiają je w tak zwanym trybie przeglądania. Program, po otwarciu strony WWW, przechodzi
do niego automatycznie.
Najprostszą
metodą poruszania się po treści stron internetowych jest stosowanie klawiszy
strzałek. Głosem zostanie podana zarówno napotykana treść jak i informacja o
typie obiektu (np. nagłówek, link, lista).
Jeśli
przeniesiemy się do obiektu określanego jako kontrolka (np. pole edycji, pole
wyboru), program przechodzi do pracy w trybie formularza (szerzej o tym w
kolejnym biuletynie). Minięcie kontrolki powoduje automatyczny powrót do pracy
w trybie przeglądania. Jeśli sami chcemy wymusić wyjście z trybu formularza,
naciśnijmy klawisz ESC (pojedynczy klawisz, w lewej górnej części klawiatury).
Podstawowe
sposoby poruszania się po stronie:
Stosowanie
klawiszy dostępu doporuszania się po stronie
W trybie
przeglądania zmienia się standardowe
znaczenie niektórych klawiszy np. liter. Stają się one tak zwanymi klawiszami dostępu, pozwalającymi szybko
dotrzeć do różnych elementów na stronie internetowej, oczywiście tylko wtedy,
gdy twórca strony takie elementy na niej umieścił. Wykorzystanie klawiszy
dostępu polega na naciśnięciu litery przypisanej elementowi. Natomiast naciśnięcie litery z klawiszem Shift spowoduje przejście do elementu poprzedniego. Przykładowo:
Z
pełną listą klawiszy dostępu warto zapoznać się korzystając np. z trybu pomocy.
Po otwarciu strony WWW, naciśnijmy klawisz Insert z cyfrą 1. Teraz naciskając
klawisze z literami, słyszymy komunikat o ich zastosowaniu. Aby wrócić do
czytania strony, ponownie naciśnijmy klawisz Insert z cyfrą 1.
Ważne: Program NVDA
udostępnia także listę linków. Naciśnięcie klawisza Insert z klawiszem F7.
wywołuje okno, gdzie po liście można przechodzić zarówno za pomocą strzałek w
górę i dół, jak i poprzez naciskanie litery pierwszej z nazwy danego linku
(przydatne, gdy jesteśmy dobrze zapoznani z treścią strony). Naciśnięcie
klawisza Enter powoduje wybór wskazanego linku.
Przykład: korzystając ze strony
polskiego Związku Niewidomych, w dziale Aktualności przeczytam informacje o
programie Aktywny Samorząd:
Uwagi:
·
Aby
swobodnie poruszać się po stronie, trzeba ją dokładnie „obejrzeć”.
·
Jeśli
chcemy przeczytać treść strony od miejsca, w którym jesteśmy do jej końca
naciśnijmy klawisz Insert ze strzałką w dół. Przerwanie odczytu wystąpi po
naciśnięciu klawisza ESC.
·
Pamiętajmy,
że program dostaje informację o stronie dopiero po jej całkowitym ściągnięciu
z sieci przez przeglądarkę. Dlatego może czasem upłynąć kilkanaście sekund,
zanim coś usłyszymy. Przy próbie wydania komendy, zanim strona się otworzy,
program milczy.
oprac.
Renata Olszewska
Wizjer
głośnomówiący do drzwi z mikrofonem
Taki wizjer, dzięki wyposażeniu w głośnik i mikrofon, umożliwia nam rozmowę
przy zamkniętych drzwiach wejściowych. Urządzenie posiada także zwykły wizjer
optyczny, mówiąc dokładniej, wizjer panoramiczny o bardzo szerokim kącie
widzenia. Zasilany jest przez baterie,
potrzebujemy do jego pracy 4 tzw. cienkie paluszki. Do zestawów dołączone jest
specjalne wiertło niezbędne do właściwego montażu
w drzwiach.
Głośnik z mikrofonem w kolorze
białym montujemy na drzwiach od wewnątrz, a na zewnątrz w kolorze czarnym. Aby
mówiący wizjer działał, włączamy go specjalnym przełącznikiem, umieszczonym na
bocznej ściance urządzenia. Zapala się czerwona dioda sygnalizacyjna. Od tego
momentu słyszymy, co dzieje się za naszymi drzwiami wejściowymi. Aby rozmówca
znajdujący się na korytarzu usłyszał nas, mówimy trzymając specjalny przycisk
podczas wypowiedzi. Dopiero jego zwolnienie pozwoli nam ponownie usłyszeć
rozmówcę.
Już od kilku lat z mówiącego wizjera
korzysta niewidoma pani Elżbieta. To jej słowa stały się impulsem do napisania
niniejszego tekstu: „Chciałabym państwa zachęcić
do kupna wizjera głośnomówiącego
do drzwi z mikrofonem, z którego korzystam od kilku lat. Jestem bardzo zadowolona z niego, bo pomaga mi w codziennym życiu. Jestem osobą niewidomą i bałam się otwierać drzwi nieznajomym, a teraz takich obaw już nie
mam, bo wiem, kto jest za moimi
drzwiami. Bez tego wizjera nie
wyobrażam sobie bezpiecznego i bezstresowego otwierania drzwi, szczególnie gdy
jestem sama w mieszkaniu. Nawet mogę sprawdzić, co się dzieje, odgłosy przed
drzwiami i na klatce schodowej.”
Cena urządzenia wynosi około 100 zł.
Zainteresowani mówiącym wizjerem mogą się kontaktować z hurtownią Pekra (www.pekra.pl) z siedzibą w Łodzi,
telefonicznie pod numerem: 604 259 068 lub 42 611 06 13
oraz poprzez email biuro@pekra.pl.
Telewizory
do nas przemówią, ale jeszcze nie dziś
Na przełomie lutego i marca br. w
Internecie pojawiła się, dla wielu z nas jak sądzę, bardzo ciekawa, informacja.
Podano w niej, że firma Panasonic poinformowała, że w 30 modelach telewizorów
linii Viera (zarówno LCD jak i plazmach), które
trafią do sprzedaży w tym roku zostanie zastosowana specjalna technologia (TTS
- text-to-speech), dzięki której osoby niewidome i
słabo widzące będą mogły w pełni korzystać ze wszystkich funkcji telewizora. Ma
to polegać na tym, że syntezator mowy odczyta menu, opcje ustawień, informacje
o programie telewizyjnym (tzw. EPG), czy przeczyta napisy towarzyszące filmom.
Ponieważ jest to pierwsze takiego
typu rozwiązanie na świecie, zastosowane w powszechnie produkowanych
telewizorach, postanowiłam upewnić się co do tej informacji w firmie Panasonic.
Cóż, okazuje się, że firma pracuje nad rozwiązaniami czyniącymi jej produkty
przyjazne wszystkim użytkownikom, ale efektu w tym roku nie możemy się jeszcze
spodziewać. Niestety, informacja okazała się przedwczesną, pomimo to piszę o
niej, bo warto wiedzieć, że w ogóle podejmuje się takie próby.
opracowała
Renata Olszewska
Wydma wydmie nierówna
Kilka lat temu na
egzaminie miałem za zadnie wyjaśnienie terminu „wydma" wraz z podaniem
dowolnego przykładu. Każdemu człowiekowi w tym momencie przychodzi do głowy
widok najbardziej znanych w kraju piaszczystych wzgórz na pobrzeżu Bałtyku w
Słowińskim Parku Narodowym. Mnie jednak „wydmy” kojarzą się z pagórkowatą puszczą
sosnową pomiędzy Bydgoszczą a Toruniem. Dlaczego udzieliłem takiej odpowiedzi?
Bo w naszym województwie znajduje się jedno z większych pól wydm śródlądowych.
Etymologia słowa
wydma pochodzi od staropolskich słów: dma, dmy, oznaczających wiatr, powiew. I to doskonale pasuje do
wyobrażenia drobin piasku przewiewanych na bałtyckiej plaży, tworzących ponad
stumetrowe pagórki. Wiejący głównie z zachodu wiatr mozolnie toczy żółte
drobinki kwarcu pod łagodną stronę stoku, by po osiągnięciu końcowej krawędzi,
stoczyć je ostro w dół. W ten sposób „Matka Natura” tworzy charakterystyczny
paraboliczny kształt wydm.
Nasze wydmy są
mniejsze od nadmorskich, ale również zbudowane są z piasku i mają ten sam
kształt. Jak powstały, skoro w naszym województwie brak jest piaszczystych
plaż?
Aby to wyjaśnić,
należy cofnąć się jakieś 10 000 lat wstecz, do czasów, gdy na północnych
krańcach naszego kraju znajdowało się czoło lądolodu. Była to ostatnia jak
dotąd epoka lodowcowa, w czasie której panowały warunki zbliżone do obecnych na
Antarktydzie. Wody rzek płynących z południa kraju łączyły się
z wodami wypływającymi spod lądolodu z północy, właśnie w okolicy Puszczy
Bydgoskiej. Ich wody zawierały bardzo dużo piasku, który systematycznie
osadzany był w dnie doliny. Klimat, zdecydowanie sroższy od obecnego,
uniemożliwiał rozwój roślinności. Materiałem do budowy wydm był również wiatr. Mamy wszystko, co
potrzebne jest do powstania pola wydmowego – resztę pracy wykonała natura.
Po zakończeniu epoki
lodowcowej, warunki klimatyczne uległy poprawie. Roślinność pionierska
wkroczyła na wydmy, umożliwiając późniejszą ekspansję różnych gatunków. Dzięki
temu wydmy nie uległy znaczącej erozji i przetrwały do czasów obecnych. Jako iż
gleby piaszczyste nie należą do najżyźniejszych, pola wydmowe obsadzono mało
wymagającą sosną, która po dziś dzień pilnuje kształtu wydm w Puszczy
Bydgoskiej.
Gdy stoję na szczycie
wydmy, to zamykam oczy i mimo iż wiem, jak ona postała, to szum koron sosen do
złudzenia przypomina mi szum Bałtyku. Mam moje małe wydmy i mój mały Bałtyk.
Dawid Szatten
SHOWDAWNIŚCI
TWORZĄ NOWĄ KARTĘ W HISTORII
SPORTU NIEWIDOMYCH
Showdown -
gra przypominająca tenis stołowy, wymyślona w 1960 r. przez Kanadyjczyka Joe
Lewisa pomyślana jako rozrywka dla niewidomych, po udoskonaleniu zasad, od roku
1992 aspiruje do bycia dyscypliną paraolimpijską. Na tegorocznych Igrzyskach w
Londynie zostaną rozegrane pierwsze paraolimpijskie turnieje showdown - medale jednak zostaną przyznane dopiero na IO w
2016 roku w Rio de Janeiro.
Rozgrywka odbywa się na specjalnym
stole obramowanym listwami. Gra się metalową piłką z dzwoneczkiem w środku.
Dzwoneczek wskazuje położenie piłki. Odbija się ją drewnianymi wiosełkami. Ręce
graczy chronione są przez rękawice. Gracze oddzieleni są pionowym ekranem,
rozdzielającym stół na dwie połowy. Ekran wsparty jest na bandach (listwach)
okalających stół. Na przeciwległych końcach stołu umieszczone są bramki.
Rozgrywka toczy się do zdobycia 11 punktów. Umieszczenie piłki w bramce przeciwnika
to 2 punkty. Uderzenie w pionowy ekran na środku stołu to jeden punkt dla
przeciwnika. Wyrzucenie piłki poza stół - jeden punkt dla przeciwnika.
Dotknięcie piłki czymkolwiek poza wiosełkiem - jeden punkt dla przeciwnika.
Gracz serwuje dwukrotnie. Po dwóch zagraniach
następuje zmiana serwującego.
W pierwszych Mistrzostwach Polski
Niewidomych w Showdown licznie brali udział zawodnicy Łuczniczki.
Nasz klub, obok Sprintu Wrocław, jest
prekursorem tej nowej dyscypliny. Dzięki życzliwości dyrekcji Okręgu PZN w Bydgoszczy nasi zawodnicy mogą systematycznie trenować w budynku przy ul.
Krasińskiego 3a. Miło nam pochwalić panie - pierwszą mistrzynią Polski
została Marta Wożniak, brąz
wywalczyła Jolanta Szapańska,
a wśród 19 startujących mężczyzn, Łukasz
Skapski zajął 4. miejsce.
Jadwiga
Henselek
W dzisiejszym odcinku chcę polecić
Państwu powieść, autorem której jest Jose Saramago, zatytułowaną Miasto ślepców. Akcja toczy
się w fikcyjnym mieście, w bliżej nieokreślonym kraju, które ogarnia epidemia
ślepoty. Lekarze nie są w stanie ustalić, przez jaką chorobę ludzie zaczynają
tracić wzrok, a autor ukazuje ich odczucia, uczucia i zachowania.
Książkę czyta się jednym tchem.
Kończy się ona happy endem.
Krystyna Skiera
Staropolska śliwowica.
Receptura w oryginalnej pisowni.
Śliwków (węgierek najlepiej)
dwa kilo wydryluj, pestki wyjmij - 30
z nich utłucz, razem ze śliwkami do słoja daj i zalej 1 litrem spirytusu -
zamknij na 3-4 miesiące. Po tym czasie zrób esencje z: 1/2kg cukru i dwu szklanek wody, do wystudzonego
dodaj drugi litr spirytusu - ze śliwek zlej 3-4-miesięczną nalewkę, połącz z esencyją i zostaw zamkniętą na 5-6 miesięcy. Po tym czasie zlewaj do butelek
filtrując przez bibułkę i postaw na pół roku, „aż wyborną i wystałą się
stanie”. Pychota !!!!!!!!! Sprawdzone !!!!!!
ELZA
DESER
TRUSKAWKOWY
Składniki
na 2 porcje:
100 g
bez
300 g
truskawek
1
łyżka cukru pudru
200 ml
kremówki
mięta
i truskawki do dekoracji
Bezy kruszymy dość
drobno. Truskawki kroimy na ćwiartki. Kremówkę ubijamy. Układamy w wysokich
szklankach bądź misce warstwowo: bezy – truskawki – bezy i na wierzch sporą
porcję bitej śmietany. Smacznego :)